آیا فعالین ملی -مدنی آذربایجان پان توركیست هستند ؟

                                        خسن راشدی : اول آذرماه ۱۳۹۰  

یكی از دلایل ناسیونالیستهای افراطی و شوونیست ها جهت تجریه طلب و پان توركیست نامیدن فعالین مدنی آذربایجان ، علاقه این فعالین به یادگیری خواندن و نوشتن به زبان مادری  یعنی تركی آذربایجانی و خواستار تحصیل آن در مدارس و دانشگاههای كشور كه متكلمین این زبان بیش از ۳۰ میلیون نفر از جمعیت ایران را تشكیل می دهند ، تكلم آنان به زبان اصیل تركی و پرهیز از بكاربری لغات و كلمات وارداتی و حاكم  غیر تركی در گفتگوهای روزمره ،‌ بیزاری آنها از جوكهای تحقیر آمیزی كه در مورد تركان و اقوام دیگر ایرانی گفته می شود ،‌ داشتن اشتیاق به آشنایی و مطالعه  آثار ادبی كلاسیك  قرون گذشته و معاصر به زبان تركی ، فعالیت آنان در دانشگاههای كشور برای اجرای برنامه های ادبی ، فرهنگی – هنری به زبان تركی و اجرای موسیقی آذربایجانی ،‌ احساس تبعیض آنها به علت عدم سرمایه گذاری كلان و ملی در استانها و مناطق  آذربایجان تاریخی(۱) شبیه آنچه در شهرهای اصفهان و كرمان و دیگر مناطق مركزی و فارس نشین صورت می گیرد ،

 نگرانی آنان از مهاجرت روز افزون مردم از شهرها و مناطق خوش آب و هوای آذربایجان و زادگاه خود به علت بیكاری به شهرها و مناطق خشك كویری و مركزی و فارس نشین برای یافتن كار ، اعتراض آنها به خشك شدن دریاچه ارومیه و تبدیل شدن مناطق حاصلخیز آذربایجان به كویر نمك و بی حاصل بر اثر پراكنده شدن نمك این دریاچه با وزش باد در صورت عدم جلو گیری از خشك شدن این دریاچه ، علاقه آنان به مطالعه كتابهایی ادبی ، تاریخی ، شعر  ، داستان و رمانی كه در استانهای آذربایجان و دیگر مناطق ترك نشین ایران و یا در جمهوری آذربایجان و تركیه و به زبان تركی چاپ می شوند  و خواستار اجرای اصل ۱۵ و ۱۹ و ۴۴ قانون اساسی كشور مبنی بر تدریس زبان و ادبیات تركی در مدارس ، حقوق برابر همه اقوام كشور بدون توجه به زبان ، نژاد ، رنگ  … و توسعه همه مناطق كشور  می باشد .

 پان توركیست و تجزیه طلب نامیده شدن  فعالین مدنی آذربایجان  توسط شوونیست ها بخاطر مسائلی كه توضیح داده شد در شرایطی صورت می گیرد كه همه امكانات كشور ایران كه كثیرالمله بودن و تنوع زبانی آن یكی از خصوصیات بارز آن است و هر كدام از ملل و اقوام  كشور به اندازه كسرت جمعیتشان حق برخورداری از همه امكانات كشور در آموزش و تحصیل به زبان خود تا توسعه آن و استفاده از بقیه امكانات را در حوزه های مختلف دارند تنها در اختیار زبان و فرهنگ فارسی است و آنچیزی كه  فعالین مدنی آذربایجان  آرزوی جامه عمل پوشیدن فقط  قسمتی اندك از آن را دارند همكشوریهای فارس زبان ۹۰ سال است كه همه آن امكانات را یكجا در اختیار دارند ؛‌ مثلا تركان ایران با جمعیت  دهها میلیونی خود در حالی كه برای تحصیل به زبان خود در مقاطع ابتدایی ،  33 سال است كه چشم به راه اجرای اصل ۱۵ قانون اساسی هستند  همكشوریهای فارس زبان نه تنها از همه امكانات تحصیلی از پیش دبستانی تا دانشگاه ، كلیه رسانه های گروهی  و مطبوعات سراسر كشور به زبان خود برخوردار هستند  به تبلیغ همه جانبه این زبان باهزینه های زیاد و با بودجه كشور در داخل و خارج  و از راههای مختلف هم می كوشند ؛ مثل اهدا بورسیه به دانشجویان كشورهای مختلف برای تحصیل زبان فارسی در دانشگاههای داخل كشور و دانشگاههای كشورهای خارجی  (2) ،‌ برگزاری سمینارهای پرهزینه در مورد توسعه زبان فارسی در داخل و خارج  و ایجاد فرهنگستان عریض و طویل زبان و فرهنگ فارسی نمونه هایی از این تبلیغات و تلاش برای توسعه و گسترش این زبان  در همه زمینه هاست .

در فرهنگستان زبان و فرهنگ فارسی با ساختن  واژه های جدید فارسی  تلاش می شود تا لغات و كلمات عربی ،  تركی و یا اصطلاحات فنی برگرفته از زبان كشورهای غربی را با واژه های نوساز و جدید فارسی جایگزین كنند ؛ در این جایگرینی واژه ها كار بجایی رسیده كه كلمات چندین صد ساله  عربی جا افتاده در زبان فارسی و كاملا آشنا برای مردم  كه بسیاری از مردم حتی ممكن است  غیر فارسی بودن آنرا هم ندانند مانند :  " تولید " ، " حد اكثر " و " حداقل " كه بجای این كلمات ، واژه های نوساز فارسی : " فراوری " ، "بیشینه " و كمینه را جایگزین آن می كنند و لغات نوساز  عجیب و غریب بسیاری چون : آذر آوار ، آخوری ریل بند ، آتش سپارستان ، آب بارش شو ، برگ كژ فشار  (3)  را در این فرهنگستان ساخته و بكار می گیرند !

 شوونیستها فراموش می كنند كه هیچ ملتی بخصوص تركان ایران را  به خاطر علاقه به زبان و فرهنگ خود و  آرزوی تحصیل به زبانی كه جمعیت گو یشوران آن اكثریت نسبی نفوس كشور را تشكیل می دهند و جمعیت آنان بیش از جمعیت فارسها در ایران است را نمی توان پان توركیست و تجزیه طلب نامید ، این خواسته فعالین ترك ایران نه تنها آرزو و خواسته زیادی نیست بلكه ابتدایی ترین حقوق انسانی هر ملتی ، بخصوص ملتی با  30 الی ۳۵ میلیون نفر جمعیت در یك كشور ۷۰ میلیونی است .

 مگر تركهای كشور كه از ابتدایی ترین حقوق زبانی هم محرومند و تحقیرها و توهینهای زیادی را هم از بابت زبان و فرهنگ خود در كشور متحمل می شوند ، فارسهای همكشوری خودرا  كه به زبان فارسی از دوران  ابتدایی تا دانشگاه تحصیل می كنند ، تمامی ایستگاههای رادیو – تلویزیونی تهران و شهرهای فارس نشین و به جز یك كانال تلویزیونی شهرهای استانهای غیر فارس  به زبان آنها برنامه پخش می كند ،  تمام مطبوعات كشور ، تمام كتابهای درسی و ۹۹ درصد كتابهای غیردرسی ،  تمام سینماها و تئاترها ، تمامی اسناد و مدارك ، قوانین و دادگاههای كشور به زبان آنها سخن می گوید  و آنها بر فارس بودن خود افتخار می كنند و به زبان و فرهنگ فارسی علاقمند هستند ، به زبان فارسی مطالعه و به زبان فارسی به رادیو – تلویزیون  گوش می كنند ، با آهنگ فارسی می رقصند ،‌ فردوسی طوسی شاعر قرن چهارم و پنجم هجری توهین كننده به نصف جمعیت جهان یعنی به زنان ،  و تحقیر كننده اعراب و تركان (۴) و ایجاد كننده جنگ و نفرت روانی بین دو ملت ترك و فارس در شاهنامه را با لقب و نام  " حكیم ابوالقاسم فردوسی " یاد می كنند را پان فارسیست و تجزیه طلب می نامند ؟

تركان ، فارسهایی افراطی را كه می گویند غیر از زبان فارسی  زبان هیچ ملتی در كشور نباید تدریس و تحصیل شود ، نباید هیچ كسی جز به زبان فارسی در دادگاهها از خود دفاع كند ، همه رادیو – تلویزیون و مطبوعات كشور فقط و باید به زبان فارسی و در خدمت زبان فارسی باشد ، تمام بودجه كشور  كه برای توسعه زبان و فرهنگ در كشور به تصویب می رسد فقط و باید در اختیار زبان فارسی باشد ،‌ حتی نباید روز مرگ استاد شهریار  این شاعر محبوب مردم ایران و فارس زبانان دنیا و تركان ایران و جهان  كه به دو زبان فارسی و تركی اشعار زیبا و دلنشین سروده و شعر فارسی " علی ای همای رحمت "‌ و سروده زیبای تركی  " حیدر بابایه سلام " وی  ورد زبان خاص و عام  در كشور است  " روز ملی شعر و ادب ایران " نامگذاری شود كه مبادا غیر فارس زبانان ایران هم خودرا سهیم در این نامگذاری بدانند ‌ و فقط باید " روز شعر و ادب فارسی " نامگذاری شود (۵)  كه از سهم صددرصدی زبان فارسی در كشور كم نگردد ! ،‌ همه مردم غیر فارس باید فارسی یاد بگیرند و به فارسی صحبت كنند ، ولی نیازی به فارس زبانها نیست كه زبان تركی و یا زبان دیگر هموطنان را بدانند و صحبت كنند ، همه باید بر كوروش و داریوش افتخار كنند ولی بر پادشاهان غزنوی ، سلجوقی ، خوارزمشاهی و بر بقیه سلاطین ترك حاكم بر ایران ، چه برخوب و چه بر بدشان باید نفرت ورزید و آنها  و  ملت ترك را وحشی و بیگانه نامید‌ و با تحقیر و تحریف زبان و فرهنگ غنی تركی  و آذری نامیدن تركان آذربایجان آنها را در دیگ یكسان سازی فارسی حل كرد  و  در كلّ ، فارسهایی را كه خودشان را برتر و بالاتر و تافته جدابافته تر از ملل و اقوام غیر فارس ایران دانسته و حتی درصد اندكی از حقوق مادی ومعنوی را كه بر خود و بر زبان و فرهنگ خود لازم و واجب می دانند بر غیر فارس زبانان كشور قائل نیستند را شوونیست و پان فارسیست می دانند ؛ همین !   

آنها فراموش كرده اند  نه تنها در هركدام از كشورهای جهان اولی و پیشرفته ای چون  كانادا ، بلژیك  ، سوئیس  دو  و سه  زبان رسمیت دارند ، حتی در كشورهای جهان سومی و همسایه دیوار به دیوار ایران چون افغانستان و عراق هم این معضل حل شده  و در افغانستان دو زبان دری (فارسی) و پشتو ، و در عراق زبانهای عربی و كردی  رسمی و سرتاسری هستند ؛  در این كشورها علاوه بر دو زبان رسمی و سراسری كه متكلمین آنها جمعیت بیشتری نسبت به بقیه زبانها دارند و این زبانها در كلیه رسانه ها و مطبوعات كشور به كار گرفته شده و در همه مقاطع تحصیلی ابتدایی تا عالی تدریس می شوند ، بقیه زبانهای كم جمعیت نیز در مناطق و استانهای خود تا مقطع خاصی در مدارس تدریس می گردند .

یكی دیگر از بهانه های شوونیستها بر تجزیه طلب نامیدن تركان كشور  و عصبانیت آنها از دست اكثر مردم آذربایجان و دیگر تركهای ایران ، تمایل بیشتر این مردم به تماشای برنامه های كانالهای ماهواره ای تلویزیونی جمهوری آذربایجان و تركیه و عدم  تمایل آنها به تماشای برنامه های ماهواره ای تلویزیونهای فارسی زبان معروف به تلویزیونهای لوس آنجلسی است.

این جور افراد از اینكه بسیاری از تركهای ایران بر عكس فارسها كه مثلا سریالهای تلویزیونهای لوس آنجلسی را می بینند ، سریالهای كانالهای تركیه را تماشا می كنند و مسابقات موسیقی عاشقهای آذربایجان را از كانالهای تلویزیون جمهوری آذربایجان دنبال می كنند عصبانی هستند و این نوع تمایل را گرایش به پان توركیسم تعبیر می كنند ، غافل از اینكه برنامه های تلویزیونهای تركیه به لحاظ كیفیت و نزدیكی زبان ، فولكلور و آداب و سنن آنها به تركان آذربایجان و برنامه های تلویزیونی جمهوری آذربایجان به لحاظ مشتركات مذهبی ، تباری ، زبانی ، فرهنگی ، تاریخی و ارزشهای معنوی مشترك دیگر ،  و از اینكه آنچیزی كه برای مردم آذربایجان جنوبی عزیز و محترم است برای مردم آذربایجان شمالی هم عزیز و محترم است و مردم هر دو سوی آراز ( ارس )  دارای احساس مشترك در كلیه زمینه ها ی معنوی هستند و كلیه آداب و رسوم  و حافظه تاریخی مردم هردو آذربایجان یكی است و فقط مرزهای سیاسی هست كه آنها را از هم جدا  ساخته است و در تماشای برنامه های تلویزیونی هم این مرزها در نوردیده است ، طبعا تمایل بیشتری دارند بجای تماشای برنامه های ماهواره ای و غیر ماهواره ای فارسی زبان كه در آن به شكلهای آشكار و و نیمه پنهان  زبان ، فرهنگ ، هویت و شخصیت تركان را به سخره می گیرند ، برنامه های تلویزیونهایی را تماشا كنند كه به شخصیت مردم ، زبان و فرهنگ ،فولكلور ، افسانه ،  تاریخ ، آداب و رسوم ، شعرا ، نویسندگان  و شخصیتهای تاریخی و ادبی آنها ارزش و اعتبار می دهد ؛‌ شاید كافی باشد كه گفته شود تعداد  میادین ، خیابانها و سالنهای فرهنگی – هنری كه در شهر باكو به نام استاد شهریار نامگذاری شده چندین برابر آن در ایران است و جشنواره هایی جهانی كه برای موسیقی عاشیقها و موسیقی مقامی آذربایجان گذاشته می شود دل هر آذربایجانی را به وجد می آورد و مجسمه شاه اسماعیل صفوی این سردار بزرگ تاریخ و سلطان و شاعر نكته پرداز  كه دیوان شعر تركی وی  نشان دهنده احساس رقیق این سردار علاوه بر سلطان و حاكم بودن وی است در میادین این شهر به هر آذربایجانی غرور می دهد .

طبیعی است نبود نمادهایی از ارزش مثبت زبان و فرهنگ ، ترانه و موسیقی فاخر ، شعر و داستان ، حماسه  و رمان ، فیلم و تئاتر و …. به زبان تركی آذربایجانی و عدم شناسایی و معرفی شاعر ، نویسنده ، هنرمند ، محقق ، پژوهشگر و شخصیتهای دیگر در زمینه های مختلف مربوط به تاریخ ،‌موسیقی ، هنر ، ادبیات و فرهنگ تركان آذربایجان در تلویزیونهای داخلی ، تركان كشور را به دیدن كانالهایی سوق می دهد كه به داشته های معنوی آنها ارزش می گذارند و بر آنها می بالند .  

با توجه به آنچیزی كه آورده شد اگر فارسها كه جمعیتی كمتر از تركها در كشور دارند با تحصیل به زبان خود در مدارس و دانشگاهها ، داشتن مطبوعات و رادیو و تلویزیون به زبان فارسی و علاقه به زبان و فرهنگ و موسیقی و افتخارات تاریخی  و رسمیت دادن زبان خود در كشور در همه زمینه ها ، و داشتن رابطه دوستی با افغانستان و تاجیكستان همزبان خود ، تلاش برای ایجاد كانال تلویزیونی مشترك سه كشور فارسی زبان  و آرزوی توفیق و توسعه برای این كشورها ، ایران را تجزیه كرده باشند  آنموقع می توان از تركان بیش از ۳۰ میلیون نفری ایران هم انتظار داشت كه با داشتن حافظه تاریخی حاكمیت ۱۰۰۰ ساله بعد از اسلام بر ایران ،  و دادن جانها و ریختن خونهای بزرگمردان تاریخی خود برای حفاظت این كشور از دشمنان ، در صورت داشتن همان امتیازاتی كه فارسها در كشور دارند ،‌ كشور را تجزیه كنند ؛  در غیر این صورت ، ادعای  عده ای تمامیت خواه و برتری طلب مبنی بر تجزیه طلب و پان توركیست نامیدن تركان آذربایجان كه با فعالیت مدنی خود خواستار برخورداری از حقوقی همچون حقوق  همكشوری های فارس زبان هستند ، ادعایی نابخردانه  و ناشی از تفكرات پان فارسیستی و شوونیستی و بی اعتقادی آنان  بر ابتدایی ترین حقوق انسانی تركها و ملل و اقوام غیر فارس دیگر در ایران است !

                                                            SON

…………………………………………………………………………………………………..

(1)    آذربایجان  تاریخی عبارت از سرزمین بهم پیوسته ای است كه مردم این مناطق به زبان تركی صحبت می كنند ،  فولكلور ، افسانه ، آداب و رسوم مشترك و نزدیك بهم دارند  و در تاریخ بلعمی ( قرن چهارم هجری ) ، نزهت القلوب حمداله مستوفی ( قرن هشتم هجری ) حدود آن از همدان و اراك  در جنوب گرفته تا دربند خزران ( داعستان كنونی )  در شمال ، ترسیم شده است ؛  قسمت جنوبی این سرزمین تاریخی كه در داخل ایران امروزی  قرار دارد ، در زمان قاجار در داخل ایالت  " آذربایجان " قرار می گرفت كه استانهای آذربایجان شرقی و غربی ، اردبیل ،زنجان ، قزوین ، همدان ، مركزی ، البرز  ( كرج و حومه ) و غرب استان گیلان ( شهرهای آستارا و هشتپر تا اسالم ) امروزی را در بر می گرفت  .

(2)    ضمیمه روزنامه اطلاعات مورخ:  17دی ماه 1376 : (اعطای بورسیه به دانشجویان زبان فارسی در دانشگاه "سند " شهر حیدر آباد پاكستان ) ، روزنامه ایران مورخ : ۲۵ مرداد ۱۳۸۸ شماره :  4286 : " افزایش ۳۰ درصدی بودجه دانشجویان خارجی "  ( بورسیه برای ۲۳۰۰ دانشجوی خارجی تحصیل كننده در دانشگاههای كشور )

(۳)     واژه های ساخته و پرداخته شده در" فرهنگستان زبان و ادب فارسی " كه در ۸ دفتر منتشر شده است .

(۴)    شاهنامه فردوسی  چاپ كلكته ، سال ۱۸۲۹ میلادی صفحات : ۲۸۲ ،۴۸۹ ، ۹۴۶

(۵)    نگاه كنید به مطبوعات تهران در پایان شهریور و اوائل مهر سال ۱۳۸۱ و هنگام تصویب این موضوع در مجلس  . برای دیدن قسمتی از متن سخنها و مصاحبه ها كه در این مطبوعات درج شده بود سایتهای زیر را مشاهده كنید :

http://www.qudsdaily.com/archive/1385/html/6/1385-06-27/page45.html

http://www.poetry.ir/archives/000609.php

http://sharghnewspaper.ir/News/90/06/27/11432.html