یوردداش yurddaş

بو بلاگ آذربایجانلیلارین و ایراندا یاشایان باشقا تورکلرین دیل ، تاریخ ، مدنیت ، فولکلور و انسانی حاقلاری ساحه سینده چالیشیر .

ایکینجی قاراباغ ساواشیندا آذربایجان عسگرلری‌نین یازدیغی قهرمانلیق حماسه‌سی!

+0 بَگَن (Bəyən)

Qarabağ savaşı: 1 aylıq Vətən Müharibəsinin yaratdığı REALLIQLAR -  Azinforum.az İnformasiya Portalı 

                                             ایکینجی قاراباغ ساواشی

                                                            یا

                آذربایجان عسگرلری‌نین یازدیغی قهرمانلیق حماسه‌سی! 


                 حسن راشدی: گونئی آذربایجان، 3 نوامبر 2021 (12 آبان 1400) 

                            

ایکینجی قاراباغ ساواشی‌نین اصلی چاخماغی 2020 -جی ایل جولای (یون)آیی‌نین اون ایکی‌سینده ائرمنستان طرفیندن چاخیلدی!

ائرمنستانین نظامی قوه‌لری آذربایجانین «تووز» منطقه‌سینی توپ و تانک آتشینه توتاراق آذربایجان قوه‌لرینه حمله ائتمیش، آذربایجان قوه‌لری ایسه  اونلارین جاوابینی وئرمیشدیر.

بو چاتیشمادا آذربایجانین اوردو قوه‌سیندن ایلک گونده 3 و ایکینجی گونده 4 نفر، اوجمله دن ژنرال مایور پولاد هشیم اوف شهید اولموشدور!

ائرمنستان قوه لری‌ده تلفات وئرمیشدیر آمما اونلارین اؤلنلرینین سایی ائرمنستان طرفیندن آچیقلانمامیشدیر.

« داغلیق قاراباغ » بؤلگه‌سی‌ایله چوخ فاصله‌سی اولان، یعنی آذربایجانین اشغال اولموش بؤلگه‌لریندن قیراق « تووز» منطقه‌سینه ائرمنستانین تجاوزو گؤستریردی ائرمنستان، اؤز تجاوزونو ساواش بؤلگه‌سی ساییلان «داغلیق قاراباغ» تورپاقلاریندان قیراق منطقه‌لره اؤزللیکله آذربایجانین گورجوستان طریقی ایله تورکیه‌یه گئدن انرژی قایناغی نفت و گاز اخراجاتی‌نین لوله‌لرینی ( بورولارینی) و دمیر یولونو تخریب ائتمک فیکیرنده‌دیر!

ائرمنستانین بو تجاوزو آرخاسینجا تورکیه‌نین جمهور باشقانی رجب طیب اردوغان و اونون آردینجا تورکیه نین خارجی ایشلر ناظری مولود چاووش اوغلو، مدافعه ناظری حلوصی آکار و تورکیه‌نین دؤلت ایله موافق و مخالیف پارتی باشقانلاری او جمله‌دن دؤلت باغچه‌لی، کمال قیلیچدار اوغلو، مرال آکشنر و باشقالاری بیرلیکده آذربایجانا دستک اولدولار، بو آرادا یالنیز تورکیه‌ده کورد پارتیسی آدی آلتیندا چالیشان آمما «پ ک ک » تروریستلرینه آرخا دوران HDP پارتیسی باشقانی بو دسته‌یه قوشولمادی!

ایران ایسه بو جریاندا ، ائرمنستان ایله آذربایحانین«قاراباغ» بؤلگه‎سی اوستونده اختلاف‌لاری‌نین اولدوقلارینا اشاره ائده‌رک خبرلرینی تنظیم ائدیردی!

سانکی ایرانین، ائرمنستان طرفیندن آذربایجان تورپاقلاری‌نین %20  اشغالیندان خبری یوخدور: « آذربایجانلا ائرمنستان آراسیندا اولان چاتیشما منطقه‌نین ضررینه دیر» دییه اشغالچی ائرمنستانی محکوم ائتمک یئرینه، آراچیلیق فیکرینه دوشموشدور!   



آردینی اوخو - ادامه

ترکیب جمعیتی – ائتنیکی اورمیه در ۱۵۰ سال پیش

+0 بَگَن (Bəyən)
مهاجرت_اکراد hashtag on Twitter 
به استناد سالنامه تاریخی آمریکایی
ترکیب جمعیتی – ائتنیکی اورمیه در ۱۵۰ سال پیش
با بررسی این آمار معلوم می‌شود که در دوره مورد بحث تورک‌ها نزدیک به ٩٢ درصد جمعیت شهر اورمیه و ٦٥ درصد پیرامون آن را تشکیل می‌داده‌اند. بعد از تورکها ، بیشترین جمعیت را آسوری ها ، آنهم در حومه داشته اند نه کُردها.
 
در کتاب دائره المعارف و ثبت سالانه آمریکائی حوادث مهم سال (The American Annual Cyclopedia and Register of Important Events of the Year) جلد ٨، سال ۱۸۶۸ به نقل از مونیتور (Moniteur) چاپ پاریس فرانسه در اکتبر سال ۱۸۶۷ آماری درباره ترکیب جمعیتی قومی و دینی شهر و ناحیه اورمیه داده شده است. همانگونه که معلوم است میسیونرهای مسیحی و هئیتهای سیاسی اروپائی در دوره مذکور، حضور بسیار موثر و فعالی در غرب آذربایجان داشتند و به ویژه علاقه‌مند به تبیین ترکیب جمعیتی – ملی و تغییر و مهندسی آن به نفع گروههای مسیحی و علیه تورکهای مسلمان بودند. با این وصف می‌توان گفت که احتمال بزرگ‌نمائی شمار تورک‌ها در این آمار وجود ندارد و در نتیجه آمار مذکور تصویر قابل قبولی از ترکیب جمعیتی – ائتنیکی اورمیه و پیرامون آن در سال‌های مذکور را بدست می‌دهد. با بررسی این آمار معلوم می‌شود که در دوره مورد بحث تورک‌ها نزدیک به ٩٢ درصد جمعیت شهر اورمیه و ۶۵ درصد پیرامون آن را تشکیل می‌داده‌اند.


آردینی اوخو - ادامه

سارسیلماز انسان پروفئسور محمد تقی زهتابی وفاتی نین ایل دؤنومو!

+0 بَگَن (Bəyən)

 Image result for ‫سارسیلماز انسان دوکتور زهتابی‬‎

  سارسیلماز انسان پروفئسور محمد تقی زهتابی وفاتی نین ایل دؤنومو!

                                               

                   حسن راشدی : اول دی 1397

 

۱۳۷۷- جی ایلین دی آیی‌نین بیرینجی گونو ( 22 دسامبر 1998 میلادی ) سه شنبه، ادبیّات سمامیزدان بیر اوُلدوز آخدی. بو اوُلدوز ائله ایشیقلی، ائله پارلاق ایدی کی، اوْنون آخماسیندان سوْنرا یئری‌نین بوشلوغونو هله ده حسّ ائدیریک!

اوْ بؤیوک انسان بوتون وارلیغی ایله یالنیز میلّتی اوچون یاشادی، اؤزو اوچون هئچ یاشامادی !

وار قوه‌سیله چالیشیردی بیر میلّتین وارلیغی اوچون، گئجه -گوندوز تانیماییردی بوچالیشمادا. وارلیق تاریخیمیزی یازدی، 7000 ایل لیک وارلیغیمیزی، اودا دوْغما دیلیمیزده !

" ایران تورکلری‌نین اسکی تاریخی" کیتابی بیر دؤنوش نقطه‌‌سی اوْلدو تاریخیمیزده. یاشاییشی اَن ساده انسانلارین یاشایشی کیمی‌ایدی. آمما بو ساده یاشایان انساندا نه قدر یوکسک‌لیک نه قدر بؤیوکلوک، نه قدر اراده، نه قدر اینام واریدی؟!



آردینی اوخو - ادامه

آذری پندارهای آذربایجان برخود توهین می کنند!

+0 بَگَن (Bəyən)

               

  آذری پندارهای آذربایجان برخود  توهین می کنند!

            حسن راشدی: جمعه 27 مهر 1397

عده ای معدود از جوانان ناپخته آذربایجان که در دام تئوری «زبان آذری» گرفتار شده اند زیر بمباران تبلیغات پان‌ایرانیسم  و راسیسم تمامیّت‌خواه ، چون قدرت دفاع از زبان، فرهنگ ، تاریخ و هویت تُرکی را در خود نمی بینند، راحت‌ترین راه را هضم شدن در زبان، فرهنگ، هویت و  تاریخ ساختگی تحمیلی میراث خاندان پهلوی حاکم بر جامعه ایران دیده خودرا « آذری » غیر تُرک پنداشته در بیشتر موارد از تجاوز لشکریان فاتح ترک بر گذشتگان خود یاد کرده اظهار انزجار از ترکان می کنند!



آردینی اوخو - ادامه

حقوق زبانی و فرهنگی ملل و اقوام در ایران

+0 بَگَن (Bəyən)
Image result for ‫حسن راشدی‬‎

حقوق زبانی و فرهنگی ملل و اقوام در ایران

      حسن راشدی : 23 شهریور 1397

در مورد حقوق زبانی و فرهنگی ساکنین کشوری که دارای ملل و اقوام با زبانها و فرهنگهای متنوع است باید گفت، بومی و یا مهاجر بودن زبانی در منطقه ای تاثیری درکم و زیاد بودن حقوق زبانی و بهره مندی و یا بی بهره شدن گویشوران آن زبان از حق تحصیل به زبان مادری و دیگر حقوق انسانی در آن منطقه ندارد و اساس حق و حقوق بشر بر محوریت وجودی انسانها استوار است و ترکان امروزی آذربایجان و ترکان دیگر نقاط ایران چه ترکان بومی و از نسل سومرهای های 7000 ساله ایران بوده و یا مهاجرانی باشند که در قالب امپراتوران و سلاطین فاتح ترک از آسیای میانه و از هزار سال پیش به آذربایحان آمده باشند ، آنها به نسبت جمعیت فعلی خود که کمتر از فارسها در ایران نیست در تمام زمینه‌ها از جمله تحصیل به زبان ترکی از اول  ابتدایی تا پایان دانشگاه  و در دیگر زمینه ها از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... حقوق برابر با فارسیان در ایران دارند. ضمنا ترکی بودن زبان مردم آذربایجان و دیگر نقاط ایران از دو حال خارج نیست :



آردینی اوخو - ادامه

بیر ایل ایچینده آنا دیلیمیز توفان قوپاردی!

+0 بَگَن (Bəyən)

                                   بیر ایل ایچینده آنا دیلیمیز توفان قوپاردی!

                                          حسن راشدی : ۲۶ / ۶ /  ۱۳۹۵


                         

۱۳۲۴- ۱۳۲۵ هجری شمسی ایلینده و یالنیز بیر ایل آنا دیلیمیز اولان آذربایجان تورکجه‌سی گونئی آذربایجاندا رسمی و دؤلت دیلی اولدو  و مکتب - مدرسه لریمیزده آنا دیلیمیزده درس وئریلدی.

بو بیر ایلین ایچینده بوتون اداره لرین رسمی دیلی تورکجه  اولدو و بوتون گزارشلر ، محکمه لر، شکایتلر و بیر سؤزده هر رسمی و غیر رسمی یازیلار  آذربایجانیمیزدا دوغما دیلیمیزده یازیلدی.

بیر ایل عرضینده او قدر وطنیمیزین انکشاف و توسعه‌سی یولوندا  مثبت ایشلر گؤرولدو کی ، حتی دوشمن‌ده اونا اعتراف ائتدی.

"ریچارد کاتم " پهلوی‌لر دؤنمینده آمریکانین ایرانداکی " سیا" ماموری و مشهور سیاستچی‌سی یازیر:

" دموکرات فرقه سی‌نین بیر ایلده تبریزده [آذربایجاندا] گؤردویو ایشی ، رضاشاهین ۲۰ ایلده گؤردویو ایشیندن چوخ ایدی!"



آردینی اوخو - ادامه

" مغان شهر " یا پارس آباد ؟

+0 بَگَن (Bəyən)

                                                

                                  ( سمت چپ مارک Roa این تاکسی داخل جدول مستطیل نوشته : " ویژه پارساباد" )

                                       " مغان شهر " یا پارس آباد ؟    

                                           حسن راشدی ، بازنویسی :

                                               اول خرداد ۱۳۹۵

                                                                                                                                                                                                 سالهای زیادی از پیروزی انقلاب اسلامی نگذشته بود و یکی از همکلاسیهای دوران دبیرستانی‌ام تصدّی بخشداری پارس‌آباد را به عهده داشت، در آن زمان در نامه‌ای که از تهران برایشان ارسال کردم آدرس: آذربایجان شرقی ( آن زمان استان آذربایجان شرقی دو نیمه نشده بود و نام آذربایجان تاریخی که با نام تاریخی اردبیل عجین است بر روی استان امروزی اردبیل می‌درخشید) مغان شهر (پارس‌آباد) بخشدار محترم جناب آقای…» را بر روی پاکت قید کردم.

در نامه، بعد از سلام و احوال‌پرسی و بازگوئی خاطراتی از دوران دبیرستان، با بخشدار محترم درد دل کرده و نوشته بودم که دیگر نام "پارس‌آباد " که برگرفته از نام یک شخص و وابسته به دولت و دستگاه خاندان پهلوی ها بوده مناسب این شهر نیست و بهتر است نام این شهر با جایگزینی مناسب، با نام منطقه و تاریخ پر افتخار گذشته اش پیوند داشته باشد. از همین رو نام «مغان‌شهر» و یا هر نامی که برگرفته از نام تاریخی مغان باشد را برای نامگذاری این شهر پیشنهاد کردم.



آردینی اوخو - ادامه

" داغلیق قره باغ " یا قره باغ کوهستانی ...

+0 بَگَن (Bəyən)

 

                           " داغلیق قره باغ " یا قره باغ کوهستانی

                                و ترکیب جمعیتی گذشته و کنونی آن


        قره‌‌باغ نام منطقه‌ای در داخل جمهوری آذربایجان و در جنوب غربی آن قرار دارد.  این نام برگرفته از دو کلمه قره و باغ است؛ بر خلاف تصور عموم ،کلمه «قره» در ترکی علاوه بر معنای سیاه، به معنای بزرگ و وسیع نیز هست. از این‌رو، قره‌ باغ به منطقه یا محلی گفته می‌شود که در آنجا باغ‌های وسیع و انبوه وجود داشته است . یکی از قدیمی‌ترین اقامتگاه‌های انسان‌های اولیه به نام «غار آزیخ» در کوه‌های قره‌باغ کشف شده است.

موقعیت جغرافیایی


جمهوری آذربایجان ودر داخل آن منطقه قره‌‌باغ در همسایگی شمال‌غرب ایران و در شمال رود ارس قرار دارد. قلمرو این منطقه از رشته‌کوه‌ قفقاز کوچک شروع شده و تا اراضی واقع در میان رودهای ارس و کر ادامه می‌یابد. این منطقه کوهستانی مساحتی بالغ بر ۴،۳۷۸کیلومترمربع دارد و بر اساس آخرین سرشماری انجام گرفته در سال ۱۹۸۹، شمار جمعیتی آن در حدود ۱۸۹۰۲۹ نفر بوده است. از شهرهای مهم این منطقه می‌توان به خان‌کندی و شوشا اشاره کرد



آردینی اوخو - ادامه

فاجعه خوجالی و خاطره وحشتناک و تلخ از آن روز !

+0 بَگَن (Bəyən)

Image result for ‫خوجالی فاجعه سی‬‎                                                   

                                                 تندیس یادبود فاجعه خوجالی در شهر لاهه


                            فاجعه خوجالی و خاطره وحشتناک و تلخ از آن روز !

                                                   ۶ اسفند ۱۳۹۳

                                               بدون عشق زن شدم !

یکی از مهمترین و دهشتناکترین جنایات ارمنیان بر علیه مسلمانان فاجعه خوجالی در جمهوری آذربایجان می باشد. این شهر پس از سقوط و افتادن به دست ارمنیان و درحالی که هیچ گروه نظامی در آن وجود نداشت و حتی بیشتر غیرنظامیان نیز از این شهر فرار کرده بودند و تنها انسانهایی که توان فرار نداشتند در این شهر مانده بودند، جنایتی را به خود دید که شاید تاریخ بشریت کمتر حادثه ای شبیه آن را در ذهن دارد. این حادثه که در تاریخ 25 و 26 فوریه 1992 به وقوع پیوست صدها غیر نظامی به طرز وحشیانه و غیرقابل باوری کشته شده و هزاران مجروح و دهها هزار آواره را به دنبال داشت.

از بین چند تن معدودی که به طور معجزه آسا از این حادثه ضد بشری نجات یافته بودند، خانم تورکان توران توانسته خاطره آن روزهای وحشتناک را بعد از سالها بر قلم آورد که در آن موقع 13 سال بیشتر نداشت و به چشم خود آن حادثه را دیده و اکنون بعد از چندین سال مطالبی تکان دهنده از خاطرات تلخ خود را با مردم در میان گذاشته است. ترجمه فارسی آن بدون هیچ تغییری در حجم و محتوای آن در زیر آورده شده است:

محرم پورباقری



آردینی اوخو - ادامه

بازگشت به خویشتن

+0 بَگَن (Bəyən)

           

                             بازگشت به خویشتن

                                                       حسن راشدی
        
          این نوشته مربوط به قسمت حذف شده كتاب " تركان و ......." توسط وزارت ارشاد می باشد

    Babəkin doğum günü Tir ayının ikinci həftsi 1379- 1382 ci illər çox təntənə ilə Babək qalasında keçirildi amma 1383 - cü ildən daha bu möhtəşəm mərasimin keçirilməsinin qarşısı dövlət tərifindən alındı . burada  1380 və 1382-ci il (2001 və 2003 miladi il) Babək qalası mərasimində oxunan qətenamər təqdim olunur.
                                            
.                                          
                                      

1- اعلام آمار جمعیتی تركهای ایران و اعلام میزان رسمی آن از رسانه­ های گروهی دولت جمهوری اسلامی ایران مطابق مصوبات حقوق بشر سازمان ملل متحد.

 ۲- تصویب و اعلام زبان تركی به عنوان دومین زبان رسمی كشور ایران.

 ۳- تدریس رسمی و اجباری زبان تركی در مدارس دورة ابتدایی, راهنمایی, دبیرستان, دانشگاهها و مؤسسات آموزشی.

 ۴- ایجاد و اختصاص شبكة مستقل رادیو- تلویزیون ۲۴ ساعته سراسری به زبان تركی از صدا و سیمای مركز تهران.

 


آردینی اوخو - ادامه

بیست و دومین سالگرد استقلال دوباره آذربایجان

+0 بَگَن (Bəyən)

 

آذربایجان بیست و دومین سالگرد استقلال دوباره خود را جشن می گیردآذربایجان بیست و دومین سالگرد استقلال دوباره خود را جشن می گیرد

تاریخ انتشار 10/18/2013  ( جمعه 26 / 7/92 )  سایت   TRT

آذربایجان برای اولین بار در سال ۱۹۱۸ با رهبری محمد امین رسول زاده به استقلال دست یافت . آذربایجان بیست و دومین سالگرد استقلال دوباره خود را جشن می گیرد. آذربایجان برای اولین بار در ۲۸ می ۱۹۱۸ به استقلال دست یافته بود. در آن تاریخ محمد امین رسول زاده با حمایت ارتش اسلامی قفقاز جمهوری دموكراتیك آذربایجان را تاسیس كرده بود.



آردینی اوخو - ادامه

فارس دیلی ان یوكسك مقام‌دا !!

+0 بَگَن (Bəyən)

                                                             

                            فارس دیلی ان یوكسك مقام‌دا !!

                                         حسن راشدی : آذر  آیی ۱۳۶۷

    ( بو مقاله ایلك دفعه ۱۳۶۷ -جی ایل آذر آیی نین ۱۵ ینده تبریزده " فروغ آزادی " نشریه سینده چاپ اولموشدور )

 

پهلوی رژیمی دؤرونده ایران چرچیوه‌سینده  یاشایان غیر فارس میلّت لر مخصوصا توركلر  علیهینه آپاریلان غیر اینسانی عمل لری چوخلاری گؤرموش ، گؤرمه ینلر  وارسادا ائشیتمیشلر .

هله بو رژیمین عؤمرونون سون ایللرینده باصطلاح " وحدت ملّی" سیاستی نتیجه سینده آذربایجانلیلار ضدینه مختلیف یوللارلا آپاریلان غیر اینسانی و نژادپرستانه تبلیغاتا باخمایاراق رضاخان دؤرونده آذربایجانلیلارا قارشی گؤرولن ایشلر داها دهشتلی اولموشدور .

بو زاماندا آذربایجان والیسی و معارف رئیسی آدی ایله تهراندان آذربایجانا گونده ریلن مستوفی و محسنی كیمی آدامجیغازلارین آذربایجاندا آنا دیلیمیز علیهینه گؤردوكلری ایگرنج ایشلری هله ده اوركلرده بیر دایمی یارا كیمی قالیبدیر !

رضاخانین ضد بشری سیاستینی گوجلندیرمكده بعضی ساتقین شاعیر و یازیچیلاردا قلم چالمیش و اؤز اربابلاریندان انعاملار آلمیشلار !



آردینی اوخو - ادامه

پان فارسیسم و ادعای الحاق جمهوریهای همسایه

+0 بَگَن (Bəyən)
        ">       
                                                                     

          

                          پان فارسیسم و ادعای  الحاق جمهوریهای همسایه

                                             حسن راشدی :  20 خرداد ۱۳۹۱

 یکی دیگر از  مسائلی که افراط گرایان فارس  و پان ایرانیستها می خواهند با مطرح کردن آن آرامش منطقه را بهم بزنند ادعای الحاق باصطلاح ۱۷ شهر قفقاز به ایران است ، گرچه آنها در این ادعا صحبت از ۱۷ شهر قفقاز می کنند ولی دیده می شود نظر آنها نه ادعای الحاق ۱۷ شهر قفقاز که شامل شهرهای جمهوری آذربایجان ، ارمنستان ، گرجستان و داغستان روسیه می شود که در زمان فتحعلی شاه  در سالهای ۱۸۱۳ و ۱۸۲۸ میلادی و در جنگ بین دولت قاجار و روسیه و  بر اساس  مفاد  عهدنامه های گلستان و ترکمنچای به روسیه واگذار گردید ، بلکه آنها ادعای الحاق سرزمین جمهوری آذربایجان به ایران را پیش می کشند و نسبت به خاک جمهوری گرجستان ، ارمنستان و داغستان که در داخل قراردادهای گلستان و ترکمنچای بوده چشمداشتی ندارند .



آردینی اوخو - ادامه