ترکیب جمعیتی – اتنیکی اورمیه در ۱۵۰ سال پیش

           به استناد سالنامه تاریخی آمریکایی

تورک‌ها نزدیک به ٩٢ درصد جمعیت شهر اورمیه

امروزها در کلاب هاوس گاهی صحبتهایی از طرف  افراط گرایان  کُرد در ترکیب جمعیتی شهر اورمیه از گذشته و اکنون و نام آذربایجان غربی  می شود که  نه تنها دلالت بر بیسوادی آنها می کند، بلکه گاهی مایه  تعجب از تعصب کور آنها هم می شود!

این افراط گرایان اصرار بر « استان اورمیه» نامیدن « استان آذربایجان غربی » دارند  بدون آنکه سندی بر ادعایشان داشته باشند، حال آنکه اگر نگوئیم از دو هزار سال پیش، حد اقل از صدها سال پیش شهر «اورمو - اورمی- ارمیه » یا « اورمیه» یکی از شهرهای آذربایجان تاریخی بوده و تعریف و توصیفهای زیادی از موقعیت این شهر و میوه ها، بخصوص از « انگورخلوقی، امرود پیغمبری و آلوی زرد»اش در تاریخ آمده است. 

ما در اینجا فقط به یکی از این اسناد تاریخی اشاره کرده و به بررسی جمعیت اتنیکی اورمیه در 150 سال پیش که در کتاب دائره المعارف  آمربکایی ثبت شده است می پردازیم .

یک دقیقه سکوت برای استاد شهریار

              محمد حکیم پور

استاد محمد حسین بهجت تبریزی (متخلص به شهریار) آخرین نماینده بازمانده از سنت ادبی ترکی/فارسی ایران بود، که در اواخر دهه شصت خورشیدی جان به جان آفرین تسلیم کرد و جان بسیاری از مشتاقان هر دو سنت ادبی ترکی و فارسی را داغدار کرد. شهریار اما اگر برای جامعه ادبی فارسی کشور، نماینده تداوم سنت ادبی فارسی از رودکی و سنایی و عطار و مولانا و حافظ بود، برای سنت ادبی ترکی بیش از این بود، 

                                    معاون وزیر آموزش و پرورش:

    تلفیق سوادآموزی با زبان مادری یک ضرورت برای موفقیت بیشتر است

معاون سوادآموزی وزیر آموزش و پرورش ایران گفت: کیفی بخشی سواد آموزی در کشور ضروری است و در این راستا اگر سواد آموزی با زبان مادری همراه باشد، موفق تر خواهد بود.

به نقل از ایرنا، علی باقرزاده امروز چهارشنبه ۲۸مهرماه۱۳۹۵، در جلسه کارگروه بهبود کیفیت سواد آموزی استان آذربایجان غربی افزود: آموزش ها در بخش سواد آموزی در دنیا به زبان مادری انجام می شود و هم اکنون باب توجه به این موضوع در کشور نیز گشوده شده است.

                  ایلک دفعه

                                        بئل- کورَک آدلاری نئجه یارانمیشدیر ؟

                                                       حسن راشدی

" بو مقاله ایلک دفعه ۱۳۶۷ جی ایلده یازیلمیش و ۶/۱۵/ ۱۳۶۷ تاریخینده مطبوعاتدا چاپ اولموشدور "

اینسانین هر بیر زاماندا آد قوْیماغا احتیاجی اوْلموشدور.

 ابتدایی اینسانلار گونده‌لیک احتیاجلارینی تأمین ائتمک اوچون آدلاردان استفاده ائتمه‌یه اؤزلرینی مجبور گؤرموشلر. ائله نظره گلیرکی، ابتدایی اینسانی آد قوْیما فکرینه دوشَن زامان هر شئی‌دن اوّل اؤز هَنده‌وَرینده اوْلان شئی‌لره آد قوْیموش و اوْنلاردان گونده‌لیک دانیشیغیندا استفاده ائتمیشدیر.

ایلک آدلارین نئجه یارانماسی باره‌ده هئچ بیر بحثه گیریشمه‌دن ظن ائدیریک کی، اینسان اؤز بدنی‌نین ظاهری اعضاسینا آد قوْیماغی ایلک لازیمی آدلاردان سایمیش و باشقا شئی‌لره‌ده آد قوْیماقدا بدن اعضاسی آدلاریندان استفاده ائتمیشدیر.

                                            اؤلومومه سئوینیرم !

                                           حسن راشدی  24 - دی - 1383   

  آچیقلاما : بو مقاله 10 ایل قاباق یازیلمیشدیر  

 " اؤلومومه سئوینیرم "  بو سؤز یقین كی ، چوخلارینی شاشیرا بیلر ؛ آما، اینانین كی، منیم بو دئدیگیم قیسا جُمله ، ایناندیغیم بیر  گئرچكدیر .

15 یاشیمدان دوغولدوغوم كندیمیزدن آیریلاندان بو گونه كیمی گؤردویوم یوخولارین یوزه دوخسان بئشینی كندیمیزده گؤرموشم؛ ائله ایندی ده گؤرورم ! اؤلندن سونرادا بو كندده دفن اولاجاغیما ایندی‌دن سئوینیرم ؛ لاپ ائله ایكی - اوچ یاشلی بیر اوشاق اویونجاقدان سئوینَن كیمی  ؛ آخی او زامان  ، ابدی یاتاجاغیم یئرین  گون چیخانی ،  گون باتانی ، گونئیی و قوزئیی آذربایجان اولاجاق ؛ یعنی مهربان آذربایجان آنانین قوجاغیندا ابدی اولاراق راحاتلیقلا یاتاجاغام !

غلامحسین ساعدی؛ جادوگری كه تاثیر جادویش همچنان ادامه دارد

 تاریخ انتشار23/11// 2013 10:17:07 AM UTC  (2 آذر 1392 )

امروز روز درگذشت كسی است كه در هر روز زندگی اش، جانش را برای زنده ماندن انسان، اندیشه، آزادی، هنر، ادب و زبان مادری تقدیم كرد . غلامحسین ساعدی روز سه شنبه ۲٤ دی ماه ۱۳۱٤ از پدری علی اصغر نام و مادر طیبه نام در تبریز به دنیا آمد.

پدربزرگ مادری او از مشروطه خواهان تبریز بود و خانواده ی پدری-اش در دستگاه ولیعهد مظفرالدین شاه، شغل و مقامی داشتند. ساعدی در زمان كودكی اشغال آذربایجان توسط قوای نظامی روسیه و همچنین حكومت یك ساله فرقه دمكرات به رهبری سید جعفر پیشه وری را تجربه كرد ه است.

       شاگیرد معلّیمه درس وئردی !

                                                شعری فارسجا سویله ین : وحید  امینایی

                             دیلیمیزه چئویرَن :  حسن راشدی 10 /شهریور/ 1392

آچیقلاما : بو چئویرمه‌ده «‌اوّلی و دوّمی » یئریه علی و حمید آدلاری قویولموشدور ، عین حالدا بو چئویرمه حسن راشدی‌نین ایلك چئویرمه‌سی‌دیر

..................................................................

 عصبی ، همده توتولموشدوم من ...

بیر معلم اولاراق :

« اؤزومو آز سانیرام ،

گَره‌كیر سَرْت و بیرآز جدّی اولام !»

بونو بیر گون اؤزومه آنلاتدیم .

صینیف  اؤیرنجی‌سینه  قوْرخو - اطاعت لازیم .... !

                                     حسن راشدی 

                                      13/4/1392    

 " حكیم تیلیم خان" ا  توتولان هر ایلكی مراسیم  ، بو ایل ده جمعه گونو 14/4/1392  تاریخینده اونون كندی " مره غئی " ده توتولاجاق ، آلتداكی مقاله -1386 - جی ایل تیر آیی نین   29 وندا بو آدلیم شاعیریمیزه ساوا شهری نین " مره غئی" كندینده توتولان مراسیمده اوخونموشدور كی ، حؤرمتلی اوخوجولارا تقدیم ائدیلیر .

وطنیمیزین و ائلیمیزین فخری ساییلان، شعرلری ‌دیللر ازبری، اؤیودو - نصیحت‌لری‌ دیلدن‌دیله، اورَكدن اورَگه گزیب دوْلانان حكیم تیلیمخان آدینا قوُرولان قورولتای‌دا اشتراك ائتمگه گؤره اورَكدن سئوینیرم. بیز یاخشی بیلیریك وطنیمیزین مختلیف گوشه‌‌لرینده، دوْغما ادبیّات و مدنیّت خزینه‌میزین اینجی و میرواری‌لری‌نین چوْخو، هله‌ده غربت توزو آلتیندادیر،

   دوكتور زهتابی‌دن چاپ اولمامیش ایكی شعر                            

      عنادلی یاهی         

وئریب سعادتیمی, آلمیشام فلاكتی من

          بوٍتون جهانه دَییشمم اینان بو حالتی من

سئوینمه دردیمه, قوْودوم چیٌخاندا یوُردومدان

قاپیمدان ایت تك اؤزوم, عیشی, استراحتی من

 « صبر ائله دیك » 

                      بختیار واهابزاده

                  ......................................   

             آچان گوندن گؤزوموزو

             اومیدلرین لایلاسیندا

                          خومار گؤردوك اؤزوموزو.

              آرزوموزو وئرمه دیلر

            بیزه آنجاق دؤز دئدیلر ،

                               ائله بیلدیك دوز دئدیلر !!