حقوق زبانی و فرهنگی ملل و اقوام در ایران

              حسن راشدی : 23 شهریور 1397

در مورد حقوق زبانی و فرهنگی ساکنین کشوری که دارای ملل و اقوام با زبانها و فرهنگهای متنوع است باید گفت، بومی و یا مهاجر بودن زبانی در منطقه ای تاثیری درکم و زیاد بودن حقوق زبانی و بهره مندی و یا بی بهره شدن گویشوران آن زبان از حق تحصیل به زبان مادری و دیگر حقوق انسانی در آن منطقه ندارد و اساس حق و حقوق بشر بر محوریت وجودی انسانها استوار است و ترکان امروزی آذربایجان و ترکان دیگر نقاط ایران چه ترکان بومی و از نسل سومرهای های 7000 ساله ایران بوده و یا مهاجرانی باشند که در قالب امپراتوران و سلاطین فاتح ترک از آسیای میانه و از هزار سال پیش به آذربایحان آمده باشند ، آنها به نسبت جمعیت فعلی خود که کمتر از فارسها در ایران نیست در تمام زمینه‌ها از جمله تحصیل به زبان ترکی از اول  ابتدایی تا پایان دانشگاه  و در دیگر زمینه ها از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... حقوق برابر با فارسیان در ایران دارند. ضمنا ترکی بودن زبان مردم آذربایجان و دیگر نقاط ایران از دو حال خارج نیست :

1- این زبان از7000 سال پیش و از زمان سومریان که بنیان گذاران اولین تمدن بشری هستند و اعقاب آنها، به مردم ترک ایران به ارث رسیده است که اسناد زیادی در این مورد موجود است و ترکانی هم که سال 700 قبل از میلاد ، 400 بعد از میلاد و بعد از اسلام و در ترکیب امپراتوران غزنوی، سلجوقی ، خوارزمشاهی و .... به این سرزمین آمده­اند به همزبانان قبلی خود پیوسته و زبان ترکی آذربایجان و آناتولی را پدید آورده­اند.

  2-  این زبان، زبان ترکانی است که بعداٌ و بقول احمد کسروی و کسرویست­ها از زمان غزنوی­ها، سلجوقی­ها ، خوارزمشاهی ها و. . .   با جمعیت انبوه به آذربایجان، آناتولی و دیگر مناطق ایران آمده و اکثریت مطلق جمعیت این مناطق را تشکیل داده اند و اگر اقلیت غیر ترکی هم در میانشان بوده با اکثریت بودن ترکان و ازدواجهای متقابل در طول سالیان دراز و چند قرن گذشته، این اقلیتها  بدون زور و اجبار و به اقتضای زمان و مکان در میان ترکان جذب شده اند ، که در هر دو حال اینها ترکانی هستند که بعد از حاکمیت اسلام به مدت هزار سال مستمر از چین تا قلب اروپا را با تدبیر و کاردانی و سیاستمداری خردمندانه زیر حاکمیت و اداره خود داشتند و آذریهای ترک شده هم نیستند ، چه اگر آذریهای آقای کسروی در آذربایجان اکثریت می بودند و ترکان مهاجر در اقلیت ، باید مهاجرین ترک در داخل بومیان باصطلاح آذری مستحیل می شدند و زبان مردم کنونی آذربایجان هم زبان آذری مورد ادعای آقای کسروی می شد نه زبان ترکی آذربایجان ؛  چرا که بنا به گواهی تاریخ، امپراتوران و سلاطین ترک در زمان حاکمیت هزار ساله خود بر ایران و دیگر نقاط  وسیع آسیا و اروپا هیچ تحرکی در جهت تحمیل زبان ترکی خود به مردم غیر همزبان نداشته برعکس در رونق زبان فارسی در ایران و هند و دیگر مناطق تحت امپراتوری خود نقش اساسی داشتند ، زیرا فارسها  به آنچه که به عنوان میراث ادبی فارسی چند قرن گذشته افتخار می کنند، همه در زمان امپراتوری هزار ساله ترکان بر ایران آفریده شده است نه در زمان حاکمیت هخامنشیان و ساسانیان همزبان آنها در ایران. 

  از طرفی ، از مریدان تئوری احمد کسروی و طرفداران زبان «آذری» غیر ترکی باید پرسید ، اگر ترکان امروز باصطلاح آذریهایی باشند که زبانشان ترکی شده است ، پس ترکانی که بنا به اذعان کسروی در ترکیب حکومتهای مقتدر سلجوقی و دیگر امپراتوران ترک و بنا به نظریه کسروی«به انبوهی از آسیای میانه به آذربایجان و آناتولی آمده و در آن پیرامونیان ساکن شدند» کجا رفتند؟  آیا آنهاآب شدند رفتند زیر زمین و فقط آذریهای ترک شده اشان باقی ماندند ؟!

در طول تاریخ چندین هزار ساله انسانها، مهاجرتهای بیشماری بر اثر اتفاقات مختلف از جمله پیدا کردن سرزمینهای مناسب برای زندگی، فتوحات فاتحان جنگها،کشف قاره های جدید و دیگر عوامل در دنیا صورت گرفته است که نشان می دهد انسانها موجودات مهاجر پذیر هستند و زندگی خودرا با شرایط موجود و مکانی که در آن ساکن هستند با داشتن زبان ، فرهنگ،آداب، رسوم،  اعتقادات و افسانه های  خود تنظیم می کنند و تقریبا هیچ قوم و ملّتی در دنیا نمی تواند ادعای بومی بودن در سرزمینی بکند و اگر هم چنین ادعایی داشته باشد ، بخاطر بومی بودن نمی تواند ادعای حقوق بیشتری داشته باشد.

حقوق انسانها با شرایط فعلی و نه گذشته اشان و به نسبت کثرت جمعیتشان در هرکشور مورد توجه قرار می گیرد؛ اکثریت مردم قاره امروزی آمریکا را هم مهاجرین اروپایی به این قاره تشکیل می دهند که قدمت مهاجرت آنها به این قاره به بیشتر از 400 سال نمی رسد و سرخپوستان این قاره شاید بومیان چند هزار ساله آن به شمار می روند، اما امروزه بومیان سرخپوست قاره آمریکا نه تنها ادعای حقوق بیشتر از مهاجرین این قاره ندارند، بلکه خود به علت اقلیت بودنشان از حقوق اقلیت برخوردارند و زبان مهاجرین اروپایی هم،  زبان رسمی کشورهای این قاره است!