حسن راشدی : ۲۴ اسفند ۱۳۹۰

بنا به پیشنهاد جمهوری آذربایجان،^[۱] مجمع عمومی سازمان ملل در نشست  ۲۳ فوریه ۲۰۱۰ ( ۴ اسفند ۱۳۸۸) ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی عید نوروز، به‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد. در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی كه قدمتی بیش از ۳ هزار سال دارد و امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را در كشورهای بالكان ، اطراف دریای سیاه ، قفقاز ، خاورمیانه ، آسیای میانه و …جشن می‌گیرند توصیف شده‌است.

گرچه بعضیها اجرای مراسم روز نو بهاری و یا نوروز را به پارسیان نسبت می دهند ولی این جشن  سابقه بسیاری طولانی تر از آن دارد كه بعضی ها آنرا به سلاطین ساسانی پارسیان و یا حتی هخامنشیان نسبت دهند .

             تبریز و اولین های تاریخ ایران     

       كاخ بلدیه تبریز                                        تهیه و ویرایش : ح . راشدی                

تَبْریزْ بزرگترین شهر آذربایجان ، شمال غرب كشور و مركز استان آذربایجان شرقی است. این شهر بزرگ‌ترین قطب اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته می‌شود. تبریز به دلیل جای‌دادن بسیاری از كارخانه‌های مادر و بزرگ صنعتی در خود و نیز وجود بیش از ۶۰۰ شركت قطعه‌ساز در آن، دومین شهر آلوده و نیز یكی از بزرگترین شهر صنعتی در ایران پس از تهران به ‌شمار می‌رود و به دلیل صنعتی‌بودن، یكی از مهم‌ترین شهرهای مهاجرپذیر نیز محسوب می‌شود. این شهر قطب صنعت خودروسازی و قطعه‌سازی كشور بوده و با تولید سالانهٔ ۱۶ هزار دستگاه موتور دیزل، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدكنندهٔ این نوع دستگاه در سطح منطقهٔ خاورمیانه شناخته می‌شود. تبریز با ۱٬۳۷۸٬۹۳۵ نفر جمعیت در سال ۱۳۸۵ خورشیدی، چهارمین شهر پرجمعیت در ایران پس از شهرهای تهران، مشهد و اصفهان محسوب می‌گردد.

اولین چاپخانه، اولین خیابانی كه در محدوده ایران امروزی دارای برق شد، اولین پستخانه و اولین خط انتقال پست و… در تبریز بوده‌اند و به‌ همین علت، تبریز شهر اولین‌ها نامیده می‌شود. در ذیل توضیحات بیشتری در مورد اولین های تاریخ كشور در تبریز را می خوانید …

         اهمیت زبان تركی در ایران در قرون گذشته

از دید مورخین, سیاحان و دیپلماتهای خارجی (3)                                    

       حسن راشدی : بخشی از كتاب ( تركان و بررسی …..)                                              

فارسی دری كه امروزه زبان رسمی و دولتی كشور و زبان ملی و مادری هموطنان فارس به شمار می­رود با همة تشویقهایی كه در قرون گذشته از طرف سلاطین در توسعه آن بعمل آمد, نتوانست سهمی در بهره­گیری از علم طبّ, نجوم, فلسفه, موسیقی, ریاضی و دیگر علوم داشته باشد و همواره و بیشتر در حد زبان شعر باقی ماند.

دكتر رحمت مصطفوی در كتاب «دربارة زبان فارسی» كه در سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی (۱۳۵۵ هجری شمسی) در تهران چاپ شده می­نویسد:    

                            چهره ترکان از نظر ژنتیکی (2)

                                     حسن راشدی : ( قسمتی از کتاب ترکان و بررسی …..)

گویا از سوی پان آریائیستها و ناسیونالیستهای افراطی چنین سوالاتی از جوانان دانشجوی ترک کشورمان می­شود که اگر ترکهای ایران ترکهای اصیل بودند و به اجبار سلجوقیان ترک نشده بودند  باید گرد صورت, تنگ چشم و کم ریش و زرد پوست می­بودند در حالی که مردم ترک آذربایجان و ترکان دیگر نقاط ایران چنین نیستند, لذا اینها آذریهایی (آریائیهای پهلوی و یا تات زبان) هستند که با تحمیل شدن زبان ترکی بر آنها زبانشان تغییر یافته ولی قیافه­ شان عوض نشده است!

                      حسن راشدی  :  بخشی دیگر از كتاب 

                                      " تركان و بررسی تاریخ ، زبان و …"                                    

در تاریخ, همچنین در ادبیات فارسی و عربی به كرات به نام تركان و زبان تركی و حضور آنها در مناطق آذربایجان و نقاط مختلف ایران, عراق, سوریه و آسیای صغیر بر می­خوریم كه گاهی از این تركان و زبان آنها بر اساس نام مناطق محل سكونتشان یاد شده است. چنانكه در بعضی از موارد به علّت وسعت سكونت تركان در مناطق آذربایجان تاریخی كه از در بند, در جمهوری خود مختار داغستان (روسیه) در شمال گرفته تا همدان و اراك در جنوب, و از غرب دریای خزر و دیلم در شرق گرفته تا ارزنجان (در داخل خاك تركیه امروزی) در غرب ادامه داشته, زبان آنها را آذری, آذریه و یا آذربیجیه نامیده­ اند.

رحیم رئیس ­نیا موّرخ معاصر در مورد كلمة «آذری» كه در تاریخ آمده است نظری این چنین دارد:

              گفتگوی اختصاصی شرق با پروفسور كاتلین هوگ، استاد زبان‌شناسی دانشگاه‌ استرالیای جنوبی:

                   جایی برای نگرانی دولت‌ها درباره تنوع زبانی وجود ندارد

          اصغر زارع كهنمویی

اشاره: تنها در سال ۲۰۰۰ میلادی بود كه سرانجام، انسان به فكر حفظ بزرگترین میراث بشری خویشتن افتاد، میراثی كه در قرون اخیر، به تاراج اصحاب نسل‌كشی و نژادپرستی رفته است. ۲۱فوریه را روز جهانی زبان مادری نام نهاده‌اند، روزی برای پاسداشت نیك‌ترین آیات الهی. تنها ۱۲سال از آن روز بزرگ تاریخی در سازمان ملل می‌گذرد. در این ۱۲سال، صدها جلد كتاب و هزاران مقاله درباره حقوق زبانی و زبان مادری نوشته شده است و صدافسوس كه حتی یك از این هزاران به زبان‌های مردم ایران ترجمه نشده است. روز جهانی زبان مادری بیش از هر جای دیگری، متوجه كشورهایی است كه دارای تنوع زبانی گسترده‌ای هستند تنوعی كه به گفته كاتلین هوگ، نشان دهنده ثروت و دارایی كشور است. این گفتگو، بهانه‌ای است برای زنهاری كوتاه بر این نكته كه پاسداشت میراث ایرانی‌اسلامی، تنها در حفظ كتیبه‌ها و نسخه‌ها و سنگ‌قبرها نیست، در حفظ میراث زنده‌ای بنام زبان مادری همه مردمان ایران و همه زبان‌های رایج در آن از جمله فارسی، تركی، كردی، عربی، بلوچی و غیره نیز هست. 

                                       (۲۱ فوریه /  ۲ اسفند)                                   

                             آنا دیلینده هله ده تحصیل آرزوسو ! 

                               حسن راشدی :  1 /  اسفند /1390      

منجه گونئی آذربایجانلیلار كیمی ، و بیر اؤلكه نین نسبی اكثریت نفوسونو تشكیل ائدیب لاكین 150 مین نفر نفوسو اولان بیر اقلیت قدری ده آنا دیلده تحصیل آلما حاقّینا مالیك اولماییب و اوزون ایللر بویو دوغما دیلده تحصیل آلما حسرتی ایله یاشاییب و بو آرزویا چاتا بیلمه ین بیر میلّت ، بلكه دونیانین هئچ بیر  نقطه سینده تاپماق اولماز!

یعنی دونیادا هئچ كیم اینانا بیلمز 70 میلیونلوق نفوسو اولان بیر اؤلكه ده ‌35 ، 30 حتی 20 میلیون نفوسا مالیك اولان بیر میلّت ، گئنیش و بیر بیرینه یاپیشیقلی بیر اراضی ده یاشاییب بیر دیل ، بیر مدنیت ، بیر تاریخ ، بیر اینانج و اعتقادلا یاشاسین آمما اؤز دیلینده یوخ باشقا بیر دیلده و كؤكدن اونون  دیلی ایله فرقلی اولان بیر دیلده یازیب – اوخوماغا و تحصیل آلماغا مجبور اولاراق اؤز دوغما دیلینده حتی ابتدایی قدرده تحصیل آلماغادا حاقّّی اولماسین !