خوجالی فاجعه سی، داشناكلارین وحشی لیگی
حسن راشدی
1992- جی ایل فئورال آیینین 26 سی ( 1370 هجری شمسی ، اسفند آیینین 7 سی ) آذربایجانین جنّّته اوخشار گوشهلریندن بیری اولان قاراباغ بؤلگهسینین مركزی خان كندی یاخینلیغیندا خوجالی آدلی شهرجیكده گئجه یاریسینا یاخین كؤرپهلر آنالار قوجاغیندا یوخلامیشدیلار.
یاشلی ننه – بابالار نوهلرینه بابك – كوراوغلونون ایگیدلیگیندن داستانلار سؤیلهییب قاراباغ شاعری مُلا پناه واقفدن شعر اوخودوقدان سونرا اؤزلریده شیرین یوخویا گئتمیشدیلر.
آتا – آنالار ایسه گون چالیشمالارینی آرخادا قویوب گلهجك اومیدی ایله گئجهنی سحر ائتمكده ایدیلر. لاكین ائرمنی داشناكلاری بو جنّته اوخشار بؤلگهنین هر یول ایله اولورسا اولسون اَله كئچیرمهسینی ذهنلریندن بیرآن بئله اونوتمامیش گئجه قارانلیغینی گودوردولر
!
اونلار ” بؤیوك ائرمنستان” خولیاسیندا یاشاییر هر یول ایله اولورسا اولسون اراضیلرینی گئنیشلندیرمك ایستهییردیلر. گؤز چیخارماق، باش ، بورون ، قولاق كسمك، قوجا- قاریلاری اؤلدورمك ، حامیله قادینلارین قارینلارینی سؤكمك،كؤرپهلرین بئیینلرینی توفنگله داغیتماق اونلارا مقّدس ایش ساییلیردی!
اونلار سود اَمَر كؤرپه اوشاقلاردان توتموش اللری چلیكلی قوجا – قاریلاری قتل عام ائتمكده و اَن آلچاق ایشلره ال آتماقدا بیر اَن بئله شُبههلنمهییردیلر.
او گئجه ده ائرمنی داشناكلاری دیرناقدان باشا سیلاحلا یاراقلانمیش دسته لرله، هئچ بیر سیلاحی اولمایان خوجالینین یئرلی اهالیسینین سوی قیریمینا بئل باغلامیشدیلار.
خوجالی اهالیسی ائرمنیلرین بئله بیر چیركین هدفینی دویدوقدا بو وحشیلیگین قاباغینی آلماق اوچون سیلاح اله كئچیرمهیه و شهردن مدافعه ائتمهیه جان آتیردیلار، لاكین اونلارین الینده هئچ بیر سیلاح یوخ ایدی . اولان سیلاحلاردا روس عسگرلری الینده ، روس عسگرلری ایسه ائرمنی آرخاسیندا و كؤمگینده ایدی!
خوجالی ایگیتلری هئچ بیر چاره تاپمادان بعضی ائولرده آتا – بابادان قالان كؤهنه قمه – قیلینج و قوش توفنگلری ایله شهردن مدافعه ائتمهیه باشلادیلار.
غیرتلی ایگیتلرین قمه – قیلینج و قوش تفنگلری ایله شهری قورویوب ائرمنیلرین توپ – تانك و مسلسللری قاباغیندا دایانیب شهامتله شهید اولمالاری، قادین – اوشاق و قوجالارین بیر عدّهسینه شهردن دیشاری چیخیب قارلی داغلارا پناه آپارمالارینا فرصت یاراتدی.
.
.
1992-ci il mart ayının ilk günlərində Xocalıda rusiyalı jurnalist Viktoriya İvleyeva tərəfindən çəkilən fotoşəkil - torpaqdakı meyitlər fonunda şəhərdə talançılıqla məşğul olan erməninin maşını
خوجالینین غیرتلی و ایگید جاوانلاری شهید اولدوقدان سونرا، ائرمنیلر بو شهرده سوی – قیریما باشلا دیلار!
اونلار قادین – اوشاق، قوجا – جاوان و حتّا خسته خانا مریضلرینه رحم ائتمهدن هامینی گولـلهدن كئچیردیكدن سونرا مدافعهسیز اهالینین بورون – قولاغینی كسمهیه ، بویلو و حامله قادینلارین قارینلارینی سؤكمهیه باشلاییب حتّا حیوانلار آراسیندا اولمایان چیركین عمللره اَل بئله آتدیلار!
ائرمنیلرله بیرلیكده خوجالی فاجعه سینی یاراتماقدا اشتراكی اولان و سونرالار آذربایجانلی عسگرلرینه اسیر دوشموش بیر روس عسگرینین دهشتلی اعترافی و بو اعترافدان چكیلن ویدئو فیلمینین دونیایا یاییلماسی ائرمنی وحشیلیكلرینی داها آرتیق دونیایا تانیتمیشدیر!
بو دهشتلی اعترافدا روس عسگری، ائرمنیلرین خوجالی شهرینده تورَتدیكلری جنایتدن دانیشاراق وجدان عذابینا دوچار اولدوغونو بیلدیرمیشدیر.
او، یولداشی و سیلاحداشی اولان ائرمنینین خوجالیدا، سود اَمَر بیر كؤرپهنین بئینینی گولـله ایله داغیتماسیندان وجدان عذابی چكدیگی اوچون بو جنایتین اوستونو آچماغا اؤزونو راضی ائتمیشدی. روس عسگری ویدئویی اعترافدا دئمیشدیر :
” من بیر چوخ مزدور روس عسگرلری كیمی ائرمنی سیلاحلی دستهسینده خدمت ائدهرك خوجالی حملهسینده اشتراك ائتدیم؛ او گئجه خوجالی شهرینه حمله باشلاندی، خوجالی ساكینلرینین اللرینده بیر تعداد قدیمدن قالما قمه و یا قوش توفنگیندن باشقا آتشین سیلاح یوخ ایدی.
بو سیلاحلارلا مقاومت گؤستَرنلرده ائرمنیلرین آغیر آتش لری نتیجهسینده آرادان گؤتورولدو و ائرمنی طرفیندن خوجالی سوی قیریمی باشلاندی!
ائرمنیلر مدافعهسیز كؤرپه اوشاقلاردان توتموش قوجا- قاریلارادك هر كسی گولـلهدن كئچیریر و وجداندان اوزاق ایشلره ال آتیردیلار؛ لاكین بونلارین اَن دهشتلیسی و منی وجدان عذابینا دوچار ائدَن باشقا بیر ماجرا اولدو.
او گون خوجالیدا ائرمنی سیلاحداشیملا، صاحبسیز قالمیش بیر ائوه گیریب باهالی اشیا لاردان اؤزوموزه غنیمت گؤتوردویوموز حالدا باشقا اوتاقدان كؤرپه بیر اوشاق سسی قولاغیمیزا دگدی. اللریمیز توفنگ ماشاسیندا یاواش- یاواش و احتیاطلا سس گلَن اوتاغا ساری گئتدیك، اوتاغا گیرَركن سارسیدیجی بیر صحنه گؤزوموز اؤنونده جانلاندی :
جاوان بیر آنا جسدی یانیندا سود امَرَ كؤرپه بیر اوشاق امزیك آغزیندا باشینی آناسینین سینهسینه دایامیشدی!
“ كؤرپه اوشاق بیزی گؤردوكده سانكی آتاسینی گؤروبدور آغلامسیناراق قوللارینی قالدیریب قاباقدا اؤزونو كؤرپهیه یاخینلاشدیران ائرمنی سیلاحداشیمین قوجاغینا گلمك ایستهدی!
لاكین سِلاحلی ائرمنی یولداشیم كؤرپهنی قوجاغینا آلماق یئرینه توفنگین آغزینی كؤرپهنین امزیكلی آغزینا سؤیكهییب ماشانی چكدی و . . .كؤرپهنین بئینی سوورولاراق دیوارا یاپیشدی...!!
وحشی ارمنی لر حامیله قادینلارین قارنینی سؤكوب كؤرپه لرینی چیخاریبلار
بو صحنهنی گؤردوكده باشیم گیجَلدی، سارسیلدیم، دونیا گوزومون قاباغیندا فیرلانماغا باشلادی؛ آیاق اوستونده دایانا بیلمهییب یئره اوتوردوم. اؤزومو اله آلدیقدان سونرا یاواش – یاواش ائودن دیشاری چیخدیم.
سیلاحداشیم منی بو حالدا گؤردوكده سوروشدو :
بو ایشه ناراحات اولدونمو؟
دئدیم : آخی او كؤرپه، اونسوزدا بورادا یالقیز قالیب آجلیقدان و سویوقدان اؤلهجك ایدی، نه اوچون بو ایشی گؤردون؟
وجدانی بیر دقیقهده اولسون بئله اینجیمهین ائرمنی سیلاحداشیم دئدی :
“بیز، خوجالی دا و قاراباغدا آذربایجانلی بیر كؤرپهنین نئچه گونلوك یاشاماسینی دا بئله تحمل ائده بیلمهریك ...!! “
▀