تانینمیش شخصیت‌لردن اؤزل سؤزلر              

                                               حسن راشدی 1/2/92 

...........................................                         

Tanınmış şəxsiiyətlərdən özəl sözlər                             

                                          H.Raşidi 

    1-  ناپلئون بوْنا پارت (فرانسه امپراتوری): آغریلار -آجیلار اینسان فیكرینی گوجلَندیرَر

Napoleon bonapart: ağrılar-acılar insan  fikrini gücləndirər.

2 - استئفن گرین (سیاستچی - اقتصادچی): آغلاماق نه یه گرَكدیر ،غلبه یه فیكیرلَش

   Stefen girin: ağlamaq nəyə gərəkdir ,qələbəyə fikirləş

3- – دوكتور محمد تقی زهتابی (یازار ، شاعیر ، مورخ  ) : هدف‌سیزآدام، مئیوه سیز بوداق كیمی و چیچَگه ضرر وئرَن آلاق كیمی دیر

Dr Məhəmməd tağı Zehtabı: hədəfsiz adam , meyvəsiz budaq kimi və çiçəyə zərər verən alaq kimidir

 4- كونفسیوس (فیلسوف):  قارانلیغا لعنت ائتمك یئرینه بیر موم (شمع) یاندیر

Kunfusiyus : Qaranlığa lənət etmək yerinə bir mum (şam) yandır

5- نئلسون ماندللا (انقلابچی سیاستچی) : بیزه ظولوم ائدنلری باغیشلاریق ، آما اونوتمارق

Nelson Mandella : bizə zülüm edənləri bağişlarıq ama unutmarıq

6- سهند قاراچورلو (شاعیر) : سحری آختاران ،گئجه دن قورخماز

Səhənd qaraçorlu : səhəri axtaran ,gecədən qorxmaz 

 

7- افلاطون (فیلسوف) : بیلیك، سئوگی و اؤزگورلوك  اینسانین اوچ اؤنملی زینتی دیر

Əflatun(platon) : bilik ,sevgi  və özgürlük insanın üç önəmli zinətidir

8- تانینمامیش بیرشخص : سنین آلین یازین اؤنجه دن یازیلماییب، سن اونو اؤزون یازمالیسان 

Tninmamiş bir şəxs :  Sənin alın yazın öncədən yazılmayıb ,sən onu özün yazmalısan

9- چرچیل ( سیاستچی) : مخالیف لردن قورخمایین ،اوچورتما (بادبادك) مخالیف یئل ایله گؤیه قالخار

Cörçil (winston churchill): muxaliflərdən qorxmayın ,uçurtma muxalif yel ilə göyə qalxar.

10- بابك خورّمدین ( آذربایجان قیامچیسی) : قیزارا قیزارا اؤلمك سارالا سارالا یاشاماقدان اوستوندور

Babək xorrəmdin : qızara qızara ölmək ,sarala sarala yaşamaqdan üstündür

11- ادیسون (اختراعچی) : یاشامدا ظفر قازانانلار ایلك اؤنجه فیكیرده ظفر قازانانلاردیلار

Edison: yaşamda zəfər qazananlar ilk öncə fikirdə zafər qazananlardılar

 

12- ائمیل زولا (ناتورالیست یازار ) : چوخلواوغور و موفقیت قازانانلار چوخلو آلقیشلانانلار دئییل لر

Emil zola: çoxlu uğur və müvəffəqiyət qazananlar çoxlu alqişlananlar deyillər

13- خلیل رضا (شاعیر ) : آزادلیغی ایسته میرم ذرّه ذرّه ، گرام گرام  

                        قولومداكی زنجیرلری قیرام گرَك، قیرام قیرام !

Xəlil Rza: azadlığı istəmirəm zərrə zərrə ,qıram qıram

Qolumdakı zəncirləri qıram gərək ,qıram qıram!

14- موریس موترلینك (فیلسوف ، شاعیر) : اینسان صاباحكی ایسته‌گینه چاتماغا بوگون دوشونمه لیدیر

Muris moterlink : insan sabahkı istəyinə çatmağa bu gün düşünməlidir

15- محمد امین رسولزاده ( سیاسی اؤندَر) : بیر كره یوكسَلَن بایراق بیر داها یئنمَز

Məhəmməd əmin rəsulzadə : bir kərə yüksələn bayraq bir daha yenməz .

16- وینستون چرچیل ( سیاستچی) :  بیر میلّته مسلّط اولماق اوچون خائن اقلّیت و نادان اكثریت لازیمدیر

Viniston çorçill (winston churchill) : bir millətə müsəllət olmaq üçün, xain (xəyin) əqəlliiyət və nadan əksəriiyət lazimdir

 

17- بنجامین فرانكلین ( یازار ، سیاستچی، فیلسوف ، مخترع) : جانینی قوروماغی اؤزگورلوكدن اوستون بیلَن اینسان ، اؤزگورلویه لایق دئییل   

Bencamin Franklin (ing. Benjamin Franklin) Canını özgürlükdən üstün bilən insan , özgürlüyə layiq deyil

  18 - تانینمامیش بیر شخص: مبارزه میدانیندا یا ظفر قازان یا اؤل ، اسیر  اولما !                                                                                                                                               

Tanınmamış bir şəxs : Mübarizə meydanında ya zəfər qazan ya öl ,əsir olma

19- دوكتور جواد هئیت (جراح طبیب،توركولوق ) :  هر كسین لهجه‌سی اونون هویتی دیر ، منیم تورك لهجه‌م‌ده  منیم هویّتیم دیر، لهجه‌م اولمازسا هویّتیم و كیملیگیم‌ده بللی اولماز

Doktor Cavad Heyət: Hər kəsin ləhcəsi onun hüviiyətidir , mənim türk ləhcəmdə mənim hüviiyətimdir, ləhcəm olmazsa hüviiyətim və kimliyimdə bəlli olmaz

20- چه گوارا ( انقلابچی اؤندَر) : اینسان ، آزادلیغا چاتماغا سیرادا ( صف ده) دورمامالی‌دیر ، سیرانی پوْزمالی‌دیر

Ernesto Çegevara: İnsan azadliğa çatmağa sırada durmamalıdır sıranı pozmalıdır

21- بختیار واهاب زاده ( شاعیر) : اؤزگه‌لره بئل باغلاما ، اؤزونه اینان و اؤزون اوْل.

Bəxtiyar vahabzadə: özgələrə bel bağlama , özünə inan və özün ol     

22- تانینمامیش بیر شخص‌ :  اؤزگورلوك ، كؤله لیكله ( برده لیكله) یاشایانلارا یوخ ، اؤزگورلوك یولوندا چالیشانلارا نصیب اولار

Tanınmamış bir şəxs : Özgürük köləliklə yaşayanlara yox,özgürlük yolunda çalışanlara nəsib olar

23- نادرشاه  :  وطنی قوروماغا ، وطنین غیرتلی ائولادیندان گوج آلمالیسان

Nadir şah: vətəni qorumağa , vətənin qeyrətli evladından güc almalısan

24- صمد بهرنگی ( یازار ) : داریسقال گؤلچه‌دن چیخیب آزادلیق دنیزینه طرف گئتمَكده ، ایلك آددیمدا قورخارسان ، ایره‌لی گئتدیكده قورخون تؤكولَر

Səməd Behrəngi : darısqal gölçədən çıxıb azadlıq dənizinə tərəf getməkdə ilk addımda qorxarsan , irəli getdikdə qorxun tökülər

25- چنگیز آیتماتوف  ( یازار ) : هر بیر آیدین اینسان ، ایلك اؤنجه اؤز جامعه‌سی‌نین چتینلیك‌لرینه ،‌ سونرا دونیا اینسانلاری‌نین چتینلیكلرینه فیكیرلشمه‌لی دیر

Çingiz Aytmatov: hər bir aydın insan, ilk öncə öz cameəsinin  (toplumunun) çətinliklərinə, sonra dünya insanlarının çətinliklərinə fikirləşməlidir 

26-  ای اچ هاریمن ( متفكر) : گله‌جه‌یه قورخو باجاسیندان باخمایین

E.H.Hariman : gələcəyə qorxu bacasından baxmayın             

  27- ساموئل اسمایلز (شاعیر – یازار ) : چای آخاری نین عكسینه اوزمك، گوج ایله جرأت ایستَر، یوخسا اؤلو بالیق دا چایین آخاری ایله حركت ائدَر

Samuel Smayılz: çay axarının əksinə üzmək , güc ilə cürət istər , yoxsa ölü balıqda çayın axarı iıə hərəkət edər  

28- امیر تیمور ( بؤیوك فاتح ) : قورخماز آدام بیر دفعه اؤلر ، قورخاق آدام گونده بیر دفعه

Əmir Teymur : qorxmaz adam bir dəfə ölər , qorxaq adam gündə bir dəfə 

  29- جورج برنارد شاو ( یازار ) :  یاشام مبارزه‌سینده ‌گؤلن اینسان ، اوغور قازانار

Corc Bernard Şou ( George Bernard Shaw):  Yaşam mubarizəsində gülən insan, uğur qazanar

30- شاه اسماعیل ختایی ( صفوی پادشاهی ) : اوچ امانت یادگار قالیب اولو بابالاریمیزدان  : دیلیمیز ، غیرتیمیز ، وطنیمیز

Şah ismaeil Xətaii: Üç əmanət yadigar  qalıb ulu babalarımızdan: Dilimiz, Qeyrətimiz , Vətənimiz

31- ویكتور هوقو ( یازار ، شاعیر ، سیاستچی ) : اؤزونو  اداره ائده بیلمه‌ینلر ، اؤزگه‌لردن اطاعت ائتمه‌یه مجبوردورلار 

Viktor Huqo: özünü idarə edə bilməyənlər,  özgələrdən itaət etməyə məcburdurlar

32- زلیم خان یعقوب ( شاعیر ، ائل اوزانی) : بیر میلّت دیر، بیر تورپاق دیر، بیر وطن/ 

                                            او تای نه دیر، بو تای نه دیر، ایلاهی؟!

Zəlimxan Yaqub: bir millətdir , bir torpaqdır , bir vətən * o tay nədir , bu tay nədir , ilahi?!

33- دده قورقود ( تاریخی اوزان- عاشیق ) : اوغول آتادان گؤرمه‌یینجه سوفره چَكمَز ، قیز آنادان گؤرمه یینجه اؤگود ( نصیحت ) آلماز

Dədə Qurqud: oğul atadan görməyincə süfrə çəkməz , qız anadan görməyincə öyüd almaz

 34- اسماعیل قاسپیرالی ( یازار ، سیاستچی متفكر) : میلّی وارلیغی قوروماغا ، دیل‌ده ، فیكیرده و عمل‌ده بیر اولماق لازیمدیر

 İsmaeil Qaspıralı: Milli varlığı qorumağa , dildə, fikirdə və əməldə bir olmaq lazımdır

35- توماس كارلایل  (   تاریخچی ) : بؤیوك ایشلره باشلاماق ایلك اؤنجه غیر مومكون نظره گَلَر

Tomas Karlayl: Böyük işlərə başlamaq ilk öncə qeiri mümkün nəzərə gələr

36- جورج سانتایانا  (   فیلسوف - شاعیر ) : كئچمیشلری اونودانلار ،‌كئچمیشلری تكرار ائتمه‌یه محكومدورلار

Corc Santayana (George Santayana) : Keçmişləri unudanlar , keçmişləri tikrar etməyə məhkumdurlar

37- ناپلئون بوناپارت ( سیاستچی) : غلبه ایله سقوط آراسیندا یالنیز بیر آددیم فاصله وار

Napoleon bonapart:qələbə ilə suqut ( yenilmək) arasında yalnız bir addım fasilə var

38- سید جعفر پیشه وری ( سیاسی اؤندَر) : اؤلومه حاضیر اولمایان میلّت ، آزاد یاشایا بیلمَز

Seiid Cəfər pişəvəri :Ölümə hazır olmayan millət ,Azad yaşaya bilməz

39- جورج برنارد شاو ( یازار ) : باجاریقلی آدام عمَل ائدَر ، باجاریقسیز آدام انتقاد

Corc Bernard Şou ( George Bernard Shaw):Bacarıqlı adam əməl edər , bacarıqsız adam intiqad

40- چه گوارا ( انقلابچی اؤندَر ) : انقلاب ، یئتیشیب آغاجدان دوشن آلما مئیوه سی دئییل ، بیز اونو یئتیشدیریب دوشمه‌یه مجبور ائتمه‌لییك

Ernesto Çegevara: inqilab, yetişib ağacdan düşən alama meyvəsi deyil, biz onu yetişdirib düşməyə məcbur etməliyik

 

41-  ائل سؤزو  :  نئچه دیل بیلَن نئچه آدامدیر ، آنا دیلینی بیلمه یَن نئجه آدامدیر ؟

El sözü : neçə dil bilən neçə adamdır , ana dilini bilməyən necə adadır ?

42 – مارتین لوْتر كینگ (آمریكالی قارا دریلی اینسان حاقلاری مدافع چیسی ) : اؤزگورلوك یولوندا محكم اراده ایله چالیشمالییق ،  بیزدن مینیك آلانلارین قاباغیندا اگیلیب اونلارا مینیك وئرَمه‌سَك ،هئچ كیمسه بیزدن مینیك آلا بیلمَز

Martin Lüter Kinq: özgürlük yolunda möhkəm iradə ilə çalışmalıyıq, bizdən minik alanların qabağında əyilib onlara minik verməsək heç kimsə bizdən minik ala bilməz

43- اقبال لاهوری ( شاعیر ) : یاشامدا اوغور قازانماق بئیین‌دن یوخ ، اراده دن آسیلی دیر

Məhəmməd İqbal : yaşamda uğur qazanmaq beyindən yox, iradədən asılıdır

44- صمد بهرنگی ( یازار ) : اینسانین یاشام و اؤلومو اؤنملی دئییل ، اؤنملی اولان اینسانین یاشام ویا اؤلومونون باشقا اینسانلاردا نه تاثیر قویماسی دیر

Səməd Behrəngi : insanın yaşam və ölümü önəmlü deyil, önəmli olan insanın yaşam və ya ölümünün başqa insanlarda nə təsir qoymasıdır

45- آندره شینه ( پیسوكولوق- روانشناس ) : تانری اؤزگورلویو یاراتدی ، اینسان كؤله لیگی ( برده لیگی ) !

Anderə şine: tanrı özgürlüyü yaratdı , insan köləlii !

46- ناظم حكمت ( شاعیر) : تك آغاج كیمی اؤزگور و آزاد یاشا ،  اوْرمان كیمی سئوگی و قارداشلیغینی پایلاش

Nazim Hekmət : tək ağac kimi özgür və azad yaşa, orman kimi sevgi və qardaşlığını paylaş

47- سهند ( شاعیر ) : اؤزگه چیراغینا یاغ اولماق بسدیر ، دوغما ائللریمیز قارانلیقدادیر!

Səhənd: özgə çırağına yağ olmaq bəsdir, doğma ellərimiz qaranlıqdadır!

       سؤزلوك 

...................

       سئوگی = عشق -1     

    موم =  شمع  -2-   

 اؤزگورلوك = آزادلیق ، استقلال

4-    اوچورتما = بادبادك

5-    كئچیجی = موقّتی

6-    ظفَر = غلبه

7-    قازانماق = برنده اولماق

8-    آلقیش = تشویق

9-    اوغور = موفقیت

10- بیر كره = بیر دفعه

11-یئنمَز = آشاغا گلمَز، ائنمَز

12-لام = آرام ، سس‌سیز

13-سوچ = گوناه

14-سوچلو = گوناهكار

15-یاشام = زندگانلیق

16-یئل‌آتی = دوچرخه

17-دنگه = تعادل

18-دویغو = احساس

19-سیرا = صف

20-پوزماق = قاریشدیرماق ، داغیتماق

21-گولوش = گولمَك

22-داریسقال = چوخ كیچیك و دار محیط

23-ایلك = اوّل ، بیرینجی

24-ایره‌لی = قاباق

25-ساتاشماق = دالاشماق، سؤز آتماق

26-ایچگی = مشروب

27-اوُلو = بؤیوك ، یوكسَك مقام

28-اؤگود- اؤیود = نصیحت

29-دده قورقود = دده قورقود كیتابی نین قهرمانی (یوكسَك مقاملی اوزان )

30-پینه چی = باشماق تعمیرچیسی ، پینه دوز

31-باشماقچی = باشماق تیكَن ، باشماق ساتان

32-كؤله = برده ، نؤكَر

33-یانلیش = اشتباه

34-یوْخلاماق = امتحان ائتمك

35-دوغرو = دوز گون ، دوز

36-اونوتماق = یاددان چیخارماق

37-آددیم = قدم

38-بیلگین = عالیم ، دانشمند

39-اؤنَملی = اهمیتلی ، مهم

40-بئیین = مغز

41-اوْرمان = مئشه ، جنگل