+0 بَگَن (Bəyən)
آتا
اؤلومو آجی‌دیر
حتّی یاشلی اولسا بئله !
حسن راشدی : 16/ 5 / 1395
آدی آقاخان ( آغاخانAğaxan ) ایدی ، آمما تورکیه‌لیلرده اولدوغو کیمی اونو ائل آراسیندا " آا...خان " سسلَردیلر. یعنی "غ " سسی اوزون " آ " کیمی سسله‌نردی. چوخلاری آدینی یازاندا " آخان " یازاردیلار ، آمما آتا اؤزو اونو اصلاح ائدردی .
شناسنامه‌سینده دوغوم تاریخی 1305 جی ایل فروردین آیی‌نین ایکیسی یازیلمیشدی . آمما اؤزو دئییردی : " آتام رضاشاه دؤرونده سربازلیغا گئتمه‌سین دئیه ، من هله دونیایا گلمه‌میش منیم آدیما آتامین ایلک اولادی اولاراق شناسنامه آلمیشلار و آتامی ائولی اولوب اوشاغی اولدوغونا گؤره سربازلیغا آپارمامیشلار." آمما بیز اونون دوغوم گون و ایلینی ائله شناسنامه تاریخی‌ایله یاد ائدیردیک.
رسمی و دولت مدرسه سینده یوخ ، میرزه یانینندا دؤرد کلاسا قدر درس اوخوموشدو. کئچمیش زامانلاردا اوشاقلاری سربازلیغا گئدن کندیمیزین و قونشو کندلرین آتا - آنالارینا عسگر اوغلانلاریندان گلن مکتوبلاری اوخویوب اونلارا ترجومه ائدردی و جاوابلارینی‍دا یازیب ایشلرینی یولا سالاردی .
من‌ده هله مدرسه‌یه گئتمه میشدن قاباق آتامین اوخودوقلاری مکتوبلارا جانلا - باشلا قولاق آسیب تورکجه‌یه ترجومه ائتدیگی متنلری یادیمدا ساخلاردیم .منیم اوشاقلیق ذهنیمده آتاما گتیریلن مکتوبلاری آتام اوّلجه بئله بیر سسله و منیم باشا دوشمه‌دیگیم بیر دیل ایله اوخویار ،سونرا موضوعونو اؤز دیلیمیزده مکتوب صاحیبینه دییه ردی :
" جیجه بیجه سینجه بینجه دینجه مینجه ....." سونرا آتا دییه ردی :
اوغلون یازیب " مننن هئچ نیگران اولمویون منیم حالیم یاخشی‌دی منیم نیگرانلیغیم سیزدن اوزاق اولماقدی و ......"
بیر گون مشهدی علی ( آللاه رحمت ائله‌سین ) اوخوماق اوچون آتاما بیر مکتوب گتیردی ، آتام مکتوبا باخیب اوخوماغا باشلادی :
" سلامیم وار سیزین هامینیزا ، بیز بوردا راحات یاشاییریق آمما حئییف سیزدن اوزاق قالمیشیق و سیزین اوردا نه جور یاشاماغانیزدان خبریمیز یوخدور ....."
آتام هر دفعه‌کینین عکسینه مکتوبو من باشا دوشمه‌دیگیم و اوّلجه " جیجه بیجه " کیمی سسله اوخودوغو و سونرا اؤز دیلیمیزده ایضاح ائتدیگی کیمی یوخ ، ائله اوّلدن اؤز دیلیمیزده و من باشا دوشدویوم و مشهدی علی بیلدیگی دیلده اوخودو !
مشهدی علی مکتوبو اوخوتدوروب اورانی ترک ائتدیکدن سونرا من آتامدان سوروشدوم :
" آتا ،سن هر زامان نامه‌لری اوّل من باشا دوشمه‌دیگیم بیر سسله اوخویار سونرا سؤزلرین اؤز دیلیمیزده نامه صاحیبلرینه دییه‌ردین آمما نییه مشهدی علی‌نین نامه‌سینی فقط بیر دفعه اؤز دیلیمیزده اوخودون؟!
آتام دئدی : "اوغلوم مشهدی علی‌نین نامه‌سی ایران ایچیندن یوخ " او تای دان "(1) و آتاسیندان گلمیش و ائله اؤز دیلیمیزده یازیلمیشدی و فارسی یازیلمامیشدی کی، من اوّل فارسجا اوخویوب سونرا دیلیمیزه چئویرم"!
بو سؤز بئش یاشلی منیم قولاغیمدا جینگیلده‌مه‌یه و جینگیلدیسی داوام ائتمه یه باشلادی !
یعنی بیزیم اؤز دیلیمیزده ده نامه یازیب - اوخوماق اولارمیش ؟!
یعنی آنا دیلده یازیب - اوخومانین مومکون اولدوغو ، ایلک و ساده قیلغیجیمی آتامین تورکجه مکتوب اوخوماسیندان و بئش یاشیمدان بیر سئوال علامتی اولاراق باشلاندی و سونرالار بو سئوال و احتیاج داوام ائتدی و بو گون بو دیلین تحصیلی‌نین میلّتیمیزه لازیم و گرَکلی اولدوغونو چؤرَک یئمکدن واجیب گؤرورم !
آتامیز بیر جانلی تاریخ ایدی ، اونون 1325 جی و نهضت ایلیندن چئشیتلی خاطیره‌لری واریدی و او ایلده نهضت چرچیوه سینده و " جاوانلار " سازمانیندا عضو اولوب چیخیشلاریندان سؤز آچاندا ، بیر ایلین ایچینده فرقه‌نین نه قدر منطقه یه گؤردویو مثبت ایشلریندن او جومله‌دن کندیمیزده ایلک دفعه مدرسه تیکدیگیندن آمما نهضت داغیلدیقدان سونرا شاه مامورلاری طرفیندن وحشیجه‌سینه مدرسه نین داغیلماسیندان دانیشدیقلاری چوخلو سؤزلری واریدی .
او بئش قارداش و بیر باجیسی‌نین بؤیوگو و یاشلیسی ایدی ، آمما هم قارداشلاری‌نین هامیسی و هم باجیسی اؤزوندن قاباق وفات ائتمیشدی . او یالنیز اولادلاری‌نین سئوگیسی ایله یاشاییردی ، چونکو بیز اونو باشیمیز اوستونده و تام حؤرمتله ساخلاماغا چالیشیردیق. او ساغ - سالیم ایدی و بدن قدرتی او قدر واریدی کی ، طبیعتی دولانماغا بیرلیکده گئدردیک . ائله بو ایل اوردیبهشت آییندا 30 ایللیک دوست و فیکیرداشیم اکبر آزاد لا بیرلیکده " موران " طبیعتینی آتام ، من ، اکبر آزاد و اؤزومدن کیچیک قارداشیم آمما باشقا قارداشلاریمدان بؤیوک ناصر له بیرلیکده گزدیک . بو گزی ده آتام تام حرارتله خاطیره لریندن دانیشیردی . یالنیز بیر آز اورَک چاتیشمامازلیغی واریدی اودا دوکتور کونترولوندایدی ، آمما ندنسه بیر گونده حالی پوزولدو و فانی دونیانی ترک ائتدی!
بیز هر بهانه ایله اولموش اولسا آتانی سئویندیرمه یه چالیشیردیق . ایکی ایل اؤنجه "یئنی ایل بایرامی" گونلرینده یئددی قارداش بیرلیکده، اوچ قارداش حیات یولداشلاری ایله تهراندان ، دؤردو ده پارساآباد - گئرمی‌دن بیر یئرده کند ائوییمیزده آتا باشینا توپلاشمیشدیق .
اؤزو بیلمه‌دن ، یئددی قارداش گلینلرله و بیر سیرا نوه لرله بیرلیکده، 88 ایللیگی‌نین دوغوم گونونو قوتلامیشدیق . بالاجا کئیک آلمیشدیق لاتینجه 88 عدد اولان موم ( شمع ) دا اونون اوستونده، آنجاق آتا گؤرمه‌مک اوچون باشقا بیر اوتاقدا ساخلامیشدیق ، بو مومون بوجور اولماسی چوخ گؤزل گؤرونوردو.
آتانین تزه پالتارینی گئیدیرمیشدیک گئجه . اؤزوده بیلمیردی نییه بیز بو قدر و گئجه‌نین بو واختیندا تزه پالتاری‌نین گئیمه‌سینه اصرارلی‌یق. گلینلرده آز-چوخ اؤزلرینه یئتیشمیشدیلر ، یعنی بیر رسمی مراسیمه اوخشار کیمی بیر حاضیرلیق!
هر شئی حاضیرلاناندان سونرا بیردن " آراز "ناصرین اوغلو ، اوستونده موم‌دان لاتینجه 88 عدد اولان کئیکی قاپی‌دان ایچه‌ری گتیرمیشدی. آتایا اوز توتاراق بیرلیکده " دوغوم گونون موبارک " دئدیکده آتا هر شئیی بیلمیش و سئویندیگیندن گؤزو یاشلا دولموشدو!
او بو شیرین خاطیره‌نی دفعه لرله و مختلیف محفیل و مجلیسلرده سویله ییردی . آمما اینسان عؤمرو نه قدر اوزون اولسادا اؤلوم کاروانین مسافیری اولمالیدیر ، بیزیم آتامیزدا 21 تیر 1395 و ساعات 10:30 - 11 آراسی قان فیشاری ( تانسیونو) دوشدویو نتیجه سینده، بو کاروانین مسافیری اولدو . او تام دوخسان یاشدا آمما هئچ کیمی اینجیتمه‌دن و تام ساغلام حالدا بو فانی دونیانی ترک ائتدی . " آتا اؤلومو آجی‌دیر حتی دوخسان یاشدا اولسا بئله! "
__________________________________________________________________
(1) بیزیم کند و قونشو کندلر قوزئی آذربایجان قیراغیندا اولدوغونا گؤره " شوروی " داغیلمامیشدان قاباقدا کند اهالیسی "شوروی " و یا حتی آذربایجان سؤزو یئرینه " او تای " دئیه‌ردیلر.