+0 بَگَن (Bəyən)
یا داشناک ارمنی لرین وحشیلیکلری
( گئرچک حکایه )
1992- جی ایل فئورال آیی‌نین 26 سی ( 1370 هجری شمسی ایلی ، اسفند آیی‌نین 7 سی ) آذربایجانین جنّّته اوْخشار گوشه‌لریندن بیری اوْلان قاراباغ بؤلگه‌سی‌نین مرکزی، خان کندی یاخینلیغیندا خوْجالی آدلی شهرجیکده گئجه یاریسینا یاخین کؤرپه‌لر آنالار قوجاغیندا یوخلامیشدیلار.
یاشلی ننه – بابالار نوه‌لرینه بابک – کوْراوغلونون ایگیدلیگیندن داستانلار سؤیله‌ییب، قاراباغ شاعری مُلا پناه واقف‌دن شعر اوْخودوقدان سوْنرا اؤزلری‌ده شیرین یوُخویا گئتمیشدیلر.
آتا – آنالار ایسه گون چالیشمالارینی آرخادا قوْیوب گله‌جک اومیدی ایله گئجه‌نی سحر ائتمکده ایدیلر. لاکین ارمنی داشناکلاری بو جنّته اوْخشار بؤلگه‌نین هر یوْل ایله اوْلورسا اوْلسون اَله کئچیرمه‌سینی ذهنلریندن بیرآن بئله اوُنوتمامیش گئجه قارانلیغیندا قبرلری سؤکمک فیکیرینده اوْلان آج حیوانلار کیمی قارانلیغی گودوردولر!
ارمنی داشناکلاری ” بؤیوک ائرمنستان” خوُلیاسیندا یاشاییر ،کئچمیشده اوْلدوغو کیمی اراضی‌لرینی گئنیشلندیرمک ایسته‌ییردیلر. گؤز چیخارماق، باش ، بوُرون - قوُلاق کَسمَک، قوْجا- قاری‌لارین قارینلارینی سؤکمک،کؤرپه‌لرین بئیینلرینی توفنگ‌له داغیتماق اوْنلارا مقّدس ایش ساییلیردی!
اوْنلار سود اَمَر کؤرپه اوُشاقلاردان توُتموش اَللری چَـلیکلی قوْجا- قاری‌لاری قتل عام ائتمکده و اَن آلچاق ایشلره ال آتماقدا بیر اَن بئله شُبهه‌لنمه‌ییردیلر.
او گئجه ارمنی وحشیلری دیرناقدان باشا سیلاحلا یاراقلانمیش دسته‌لرله، هئچ بیر سیلاحی اوْلمایان خوْجالی‌نین یئرلی اهالی‌سینین سوْی قیریمینا بئل باغلامیشدیلار.
خوْجالی اهالیسی ارمنی‌لرین بئله بیر چیرکین هدفینی دوُیدوقدا بو وحشی‌لیگین قاباغینی آلماق اوچون سیلاح اله کئچیرمه‌یه و شهردن مدافعه ائتمه‌یه جان آتیردیلار، لاکین بوتون سیلاحلار روس عسگرلری الینده ایدی؛ روس عسگرلری ایسه داشناک ارمنی‌لرین آرخاسیندا و کؤمَگینده ایدی!
خوْجالی ایگیدلری هئچ بیر چاره تاپمادان بعضی ائولرده آتا- بابادان قالان کؤهنه قمه - قیلینج و قوُش توفنگلری ایله شهردن مدافعه ائتمه‌یه باشلادیلار.
غیرتلی ایگیدلرین قمه- قیلینج و قوُش تفنگ‌لری ایله شهری قوْرویوب ارمنی‌لرین توپ، تانک و مسلسل‌لری قاباغیندا دایانیب شهامت‌له شهید اوْلمالاری، آرواد- اوُشاق و قوْجالارین بیر عدّه‌سینه شهردن چیخیب قارلی داغلارا پناه آپارمالارینا فُـرصت یاراتدی.
خوْجالی‌نین غیرتلی جاوانلاری شهید اوْلدوقدان سوْنرا ، ارمنی‌لر بو شهرده سوی- قیریما باشلادیلار!
اوْنلار قادین- اوُشاق، قوْجا - جاوان و حتّا خسته‌خانا مریض‌لرینه رحم ائتمه‌دن هامینی گولـله‌دن کئچیردیکدن سوْنرا مدافعه‌سیز اهالی‌نین بوُرون- قوُلاغینی کسمه‌یه باشلاییب حتّا حیوانلار آراسیندا اوْلمایان چیرکین عمللره اَل آتدیلار!
ارمنی‌لرله بیرلیکده خوْجالی فاجعه‌سینی یاراتماقدا اشتراکی اوْلان و سوْنرالار آذربایجانلی عسگرلرینه اسیر دوشموش بیر روس عسگری‌نین دهشتلی اعترافی و بو اعترافدان چکیلن ویدئو فیلمی‌نین دونیایا یاییلماسی ارمنی‌لرین وحشی‌لیکلرینی داها آرتیق دونیایا تانیتمیشدیر!
بو دهشتلی اعترافدا روس عسگری، ارمنی لرین خوْجالی شهرینده تؤره‌تدیکلری جنایت‌دن دانیشاراق وجدان عذابینا دوچار اوْلدوغونو بیلدیردی.
اوْ، یوْلداشی و سیلاحداشی اوْلان ارمنی‌نین خوْجالی‌دا، سود اَمَر بیر کؤرپه‌نین بئینینی گولـله ایله داغیتماسیندان وجدان عذابی چکدیگی اوچون بو جنایتین اوستونو آچماغا اؤزونو راضی ائتمیشدی. روس عسگری ویدئویی اعترافدا دئمیشدیر :
” من بیر چوْخ مزدور روس عسگرلری کیمی ارمنی سیلاحلی دسته‌سینده خدمت ائده‌رَک خوْجالی حمله‌سینده اشتراک ائتدیم؛ اوْ گئجه خوْجالی شهرینه حمله باشلاندی، خوْجالی ساکینلری‌نین اللرینده بیر تعداد قدیمدن قالما قمه و یا قوُش توفنگیندن باشقا آتشین سیلاح یوخ ایدی.
بو سیلاحلارلا مقاومت گؤستَر‌نلرده ارمنی‌لرین آغیر آتش‌لری نتیجه‌سینده آرادان گؤتورولدو و ائرمنی طرفیندن خوْجالی سوی قیریمی باشلاندی!
ارمنی‌لر مدافعه‌سیز کؤرپه اوُشاقلاردان توُتموش قوجا- قاری‌لارا دک هر بیرکسی گولـله‌دن کئچیریر و وجداندان اوُزاق ایشلره ال آتیردیلار؛ لاکین بوُنلارین اَن دهشتلی‌سی و منی وجدان عذابینا دوچار ائده‌ن باشقا بیر ماجرا اوْلدو.
او گون خوْجالی‌دا ارمنی سیلاحداشیملا، صاحب‌سیز قالمیش بیر ائوه گیریب باهالی اَشیاء‌لاردان اؤزوموزه غنیمت گؤتوردویوموز حالدا باشقا اوْتاقدان کؤرپه بیر اوُشاق سسی قوُلاغیمیزا دَگدی. اللریمیز توفنگ ماشاسیندا یاواش- یاواش و احتیاط‌لا سَس گلَن اوْتاغا ساری گئتدیک، اوْتاغا گیره‌رکن سارسیدیجی بیر صحنه گؤزوموز اؤنونده جانلاندی :
جاوان بیر آنا جسدی یانیندا سود اَمَرَ کؤرپه بیر اوُشاق، اَمزیک آغزیندا باشینی آناسی‌نین سینه‌سینه دایامیشدی!
“ کؤرپه اوُشاق بیزی گؤردوکده سانکی آتاسینی گؤروبدور آغلامسیاراق قوْللارینی قالدیریب قاباقدا اؤزونو کؤرپه‌یه یاخینلاشدیران ارمنی سیلاحداشیمین قوُجاغینا گَلمَک ایسته‌دی!
“ لاکین سیلاحلی ارمنی یوْلداشیم کؤرپه‌نی قوجاغینا آلماق یئرینه توفنگین آغزینی کؤرپه‌نین َامزیکلی آغزینا سؤیکه‌ییب ماشانی چکدی و کؤرپه‌نین بئینی سوورولاراق دیوارا یاپیشدی...!!”
“بو صحنه‌نی گؤردوکده باشیم گیجَلدی، سارسیلدیم، دونیا گؤزومون قاباغیندا فیرلانماغا باشلادی؛ آیاق اوستونده دایانا بیلمه‌ییب یئره اوْتوردوم ! اؤزومو اله آلدیقدان سوْنرا یاواش - یاواش ائودن دیشاری چیخدیم. سیلاحداشیم منی بو حالدا گؤردوکده سوْروشدو “:
بو ایشه ناراحت اوْلدونمو؟
دئدیم : آخی اوْ کؤرپه، اوْنسوزدا بوُرادا یالقیز قالیب آجلیقدان و سوْیوقدان اؤله‌جک ایدی، نه اوچون بو ایشی گؤردون؟
وجدانی بیر دقیقه‌ده اوْلسون بئله اینجیمه‌ین ائرمنی یوْلداشیم دئدی :
“بیز، خوْجالی و قاراباغ‌دا آذربایجانلی بیر کؤرپه‌نین نئچه گونلوک یاشاماسینی دا بئله تحمل ائده بیلمه‌ریک...!”
▀