« آیا ترکها تهران را بدون خونریزی  اشغال کرده اند!؟»

          حسن راشدی : 17 اردیبهشت 1397

نمیدانم شما این جمله را تا به حال در تهران از زبان کسی شنیده اید یانه ؟

 من در طول 49 سال زندگی ام در تهران ، بارها شاهد چنین جمله ای بوده ام.

روزی هم در تاکسی نشسته بودم، موبایلم زنگ زد ؛ طبیعی است اغلب کسانیکه به من زنگ می زنند از اعضاء خانواده، فامیل و یا دوستان که به ترکی صحبت می کنیم،کمتر اتفاق می افتد که از همکاران و یا اشنایان فارس زبان به من زنگ بزنند که طبیعی است در آن زمان به فارسی حرف می زنیم.

آنروز هم یکی از آشنایان به من زنگ زد و طبق معمول، صحبتهایمان به ترکی بود که زیاد هم طول نکشید. به محض تمام شدن صحبتها، راننده تاکسی با تبسم ملیح و البته کمی هم  نیشدار و در ظاهر به شوخی گفت:

«شما ترکها بدون خونریزی تهران را اشغال کردید!»

گفتم به نظر من، شما فارسها تهران را از دست ترکها گرفته اید و حالا هم قصد تصاحب آنرا دارید  و ما را هم اشغالگر می دانید، یعنی مهمان آمده قصد بیرون کردن صاحبخانه را از خانه خود دارد!

گفت: یعنی میگوئید ما فارسها تهران را اشغال کردیم؟

گفتم : اگر به آن تعبیری که شما در مورد ساکنین ترک تهران گفتیدگفته باشم ، بلی!

-گفت چطور؟

گفتم همانطوریکه از تاریخ بر می آید تهران روستای بیش نبوده و به احتمال زیاد اکثریت ساکنین آنهم ترکها بوده اند، زیرا هم اکنون هم  بیشتر  ساکنین بومی روستاهای اطراف تهران ترک نشین هستند و اگر کسی بخواهد بداند زبان اصلی و بومی مردم یک شهر چیست و یا در گذشته چه بوده باید سری به روستاهای اطراف آن بزند و ببیند ساکنین اصلی و بومی این روستاها به چه زبانی صحبت می کنند؟  زیرا زبان روستائیان در اصل خالص ترین و دست نخورده ترین زبانهاست و مثل زبان ساکنین شهرها در کوتاه مدت تغییر نمی کند.

 زبان بومی مردم  ساکنین اغلب روستاهای غرب، جنوب و جنوب شرقی تهران هم ترکی است و طبق تحقیقات محققی، حتی تا سال 1330 اکثریت ساکنین بومی منطقه رودهن ، بومهن و افجه در شمال شرقی تهران هم ترک بوده اند،⁽¹⁾ نام رودخانه «دلی چای» به معنی « رودخانه دیوانه » در نزدیکهای شهردماوند هم نشان می دهد ساکنین اصلی و بومی این مناطق هم بیشتر از ترکان بوده اند، یعنی حتی در گذشته علاوه بر غرب و جنوب و جنوب شرقی تهران، حتی شمار قابل توجهی از ساکنین اصلی و بومی مناطق شرق و شمال شرقی تهران را هم ترکان تشکیل می داده اند.

در ثانی پادشاهان ترک قاجار ودر اصل اجداد ما بودند که از 200 سال پیش تهرانی که روستایی بیش نبود را به پایتختی انتخاب و به آن رونق دادند  و در اثر پایتخت شدن تهران، از مناطق مختلف ایران  مهاجرت به سوی آن سرازیر شد که طبعا در گذشته و در زمان قاجار مهاجرت فارسها به تهران بیشتر از ترکها  بود، چرا که اگرچه تهران دارالخلافه و پایتخت و مقر پادشاهان قاجار بود ، شهر پر رونق تبریز دارالسلطنه و شهر تربیت کننده ولیعهد برای حکومت آینده ایران و شهری آباد و مرکز تجارت بر سر راه اروپا بود که بعد از کودتای رضاخان  و سقوط خاندان قاجار، تبریز و دیگر شهرهای آذربایجان  از رونق افتادند و ترکان به حال و روزی افتادند که امروز شماها آنها را در شهر ابا - اجدادی خود تهران اشغالگر می نامید!

راننده با لحنی آرام و اندکی هم انگار شرمنده است گفت : «تا حالا من چنین چیزی نشنیده بودم» که دیگر به مقصد رسیدیم  و من از تاکسی پیاده شده خدا حافظی کردم .

............................................................

(1) طبق تحقیق دکتر محمود پناهیان نویسنده کتاب « فرهنگ جغرافیای ملی ترکان ایران زمین » تهران 209 روستای ترک نشین دارد.